Alfred Niwiński, urodzony 28 listopada 1900 roku w Białymstoku, był postacią o znaczeniu historycznym, której losy do dziś wzbudzają emocje. Jako podporucznik rezerwy saperów Wojska Polskiego, zasłynął w służbie kraju, a jego życie zakończyło się tragicznie. Zmarł w kwietniu 1940 roku w Charkowie, będąc jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej, która wstrząsnęła historią Polski.
W swoim życiu Niwiński stał się symbolem poświęcenia i tragicznych wydarzeń II wojny światowej, które dotknęły tysiące rodzin. Pamięć o nim oraz o innych ofiarach tej zbrodni jest nadal żywa i stanowi istotny element polskiej historii.
Życiorys
Alfred Niwiński przyszedł na świat 28 listopada 1900 roku w Białymstoku, jako najstarszy syn Józefa i Almy Marii Foke. W obliczu wybuchu I wojny światowej, jego rodzina zmuszona była do ewakuacji w głąb Rosji, gdzie osiedlili się w Orle. To tam rozpoczął swoją przygodę w 1 Orłowskiej Drużynie Harcerskiej im. księcia Józefa Poniatowskiego, dołączając do zastępu „Puhaczy”. Był to zespół wspierany przez takie osobistości jak Witold Ferchmin, Zenon Zdanowicz, Hipolit Olechnowicz, Alfred oraz Norbert Brenneisen i wielu innych, a zastępowym był Witold Pilecki.
W 1918 roku rodzina Niwińskich powróciła do Białegostoku, co pozwoliło Alfredowi na kontynuację nauki. Ukończył liceum im. Króla Augusta w Białymstoku w 1921 roku. Po ukończeniu szkoły walczył w 1 kompanii 6 Harcerskiego Pułku Piechoty, angażując się w walki, które toczyły się od Wilna po przedmieścia Warszawy. Warto zaznaczyć, iż w 1920 roku brał udział w obronie Warszawy podczas wojny polsko-bolszewickiej. W muzeum szkolnym zachowało się historyczne świadectwo Niwińskiego, które brzmi: „W roku 1920 podczas najazdu nieprzyjaciół stanął do obrony ojczyzny w szeregach armii ochotniczej”.
Po zdaniu matury, Alfred kontynuował działalność w ruchu harcerskim, obejmując stanowisko pierwszego komendanta chorągwi w Białymstoku w latach 1923–1924. Dnia 13 czerwca 1924 roku został sekretarzem Zarządu Oddziału Wileńskiego ZHP. Zaledwie rok później, w 1925 roku, Niwiński był zastępcą komendanta Chorągwi Wileńskiej, na co jego pracowitość i ambicja zostały docenione przez Tadeusza Maresza, Naczelnika Głównej Kwatery, który opisał go jako „bardzo pracowity instruktor, ruchliwy, ambitny”. Na początku 1926 roku, na własną prośbę, zwolniono dotychczasowego komendanta chorągwi, a Niwiński objął tę funkcję. Latem tego samego roku prowadził obóz instruktorski nad Wilenką koło Mickun. W wrześniu 1926 roku, z uwagi na powołanie do służby wojskowej, musiał ustąpić ze stanowiska komendanta chorągwi.
Alfred Niwiński odbył studia na filologii polskiej na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, uzyskując tytuł magistra. W 1927 roku został powołany do wojska, gdzie ukończył Szkołę Podchorążych Saperów Kolejowych w Jabłonnie, zdobywając stopień podporucznika z dniem 1 stycznia 1933 roku. Po zakończeniu służby podjął pracę jako nauczyciel w Gimnazjum im. Romualda Traugutta w Brześciu nad Bugiem.
Gdy nastała kampania wrześniowa, Niwiński został przydzielony do 2 batalionu mostów kolejowych, który stacjonował w Jabłonnie, i skierowano go na wschód. Niestety, wkrótce po tym został wzięty do niewoli przez Sowietów, co doprowadziło go do obozu w Starobielsku, gdzie figurował na liście straceń. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, a jego ciało spoczęło w Piatichatkach. Alfred Niwiński został zidentyfikowany po ekshumacji, która miała miejsce w latach 1995–1996, na podstawie zapisków porucznika Alojzego Babińskiego. Od 17 czerwca 2000 roku spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie, na którym znajduje się jego grób, o numerze inwentarza 1865/96.
Życie prywatne
W 1932 roku Alfred Niwiński zawarł związek małżeński z Jadwigą Piech. Para doczekała się córek: Ireny oraz Krystyny. Po pewnym czasie osiedlili się w Słonimiu, a następnie przeprowadzili do Brześcia nad Bugiem, gdzie zamieszkali przy ulicy Jagiellońskiej 12/8.
Upamiętnienie
Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z dnia 5 października 2007 roku pośmiertnie awansował Alfreda Niwińskiego na stopień porucznika. Uroczystość ogłoszenia awansu miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w kontekście wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W 2010 roku Alfred Niwiński został również upamiętniony poprzez nasadzenie dębu noszącego jego imię w pobliżu przedszkola nr 12 w Legionowie. Dokument potwierdzający to wydarzenie nosi numer certyfikatu 3603/6443/WE/2010.
Przypisy
- Oficerowie upamiętnieni Dębami Katyńskimi [online], Mazowieckie To i Owo, 21.04.2016 r. [dostęp 24.02.2019 r.]
- Hołd ofiarom Katynia [online], legionowo.pl [dostęp 24.02.2019 r.]
- Alicja Zielińska, Alfred Niwiński. Harcmistrz, żołnierz, nauczyciel [online], poranny.pl [dostęp 24.02.2019 r.]
- W Służbie Miłosierdzia [online], wsm.archibial.pl [dostęp 24.02.2019 r.]
- Alfred Niwiński - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy [online], ogrodywspomnien.pl [dostęp 24.02.2019 r.]
- Małgorzata Grupa, Szymon Kazimierczak, Dowody wydobyte z ziemi, Warszawa 2001 r., s. 63.
- Krzysztof Tracki, Młodość Witolda Pileckiego, „Wydawnictwo Sic!”, 2014 r., s. 67–109.
- Antoni Wasilewski, Zarys dziejów Wileńskiej Chorągwi Harcerzy, 1983 r., s. 32, 33.
- Władysław Nekrasz, Harcerze w bojach, t. 2, 1931 r., s. 72.
- Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991 r., s. 461.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Giennadij Szejpak | Władimir Stawrowicz | Ernst Krenkel | Czesław Szczerbo-Niefiedowicz | Irena Doroszkiewicz | Wanda Czarnecka-Minkiewicz | Jan Michałowski (pilot) | Henryk Adamowicz | Tadeusz Rutkowski (oficer marynarki) | Leon Suszyński | Adam Haberling | Kazimierz Jankowski (generał) | Borys Abramowicz | Olgierd Darżynkiewicz | Tadeusz Krawczuk | Aleksander Rybnik | Władimir Łazariewicz | Józef Mierzyński | Czesław Jakubowski (rotmistrz) | Benno ZerbstOceń: Alfred Niwiński