Benno Zerbst

---

Dzieciństwo i młodość

Benno Zerbst przyszedł na świat w rodzinie o niemieckich korzeniach, jednak z dumą podkreślał swoją polską tożsamość oraz obywatelstwo.

Jego ojciec, Rudolf, pracował jako majster tkacki. W 1914 roku rodzina została zmuszona do opuszczenia Polski i wywieziona w głąb Rosji, a powróciła do kraju dopiero po zakończeniu I wojny światowej.

Na początku swojej edukacji uczęszczał do niemieckiej szkoły powszechnej, lecz po dwóch latach rodzice zdecydowali się na przeniesienie go do szkoły publicznej. Po zakończeniu tego etapu nauki Benno wstąpił do Korpusu Kadetów nr 3 w Rawiczu, a swoją maturę zdał w 1934 roku.

Dalsza ścieżka kształcenia zawodowego prowadziła go do Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu. Ukończywszy ją w 1936 roku, uzyskał stopień podporucznika artylerii i objął dowództwo plutonu w 4 pułku artylerii ciężkiej w Łodzi.

II wojna światowa

W pierwszych dniach września 1939 roku Benno Zerbst doznał ciężkiej kontuzji, jednak już w połowie tego miesiąca objął dowództwo artylerii w zgrupowaniu płk. Leona Koca. Wziął udział w zwycięskiej bitwie pod Janowem Lubelskim, gdzie jego dowodzenie przyczyniło się do sukcesu. Po zatrzymaniu przez Sowietów w Zamościu, na szczęście udało mu się uwolnić. Podjął próbę przedostania się do Francji, jednak został ujęty przez Niemców w trakcie przekraczania granicy.

W styczniu 1940 roku Benno ponownie spróbował dotrzeć do wojsk polskich na Zachodzie. Tym razem wysiłki okazały się udane, co umożliwiło mu dotarcie przez Budapeszt do Francji. Po przybyciu do Francji, objął stanowisko instruktora w Szkole Podchorążych Artylerii przy 4 Dywizji Piechoty.

W połowie 1940 roku, po przybyciu do Wielkiej Brytanii, Zerbst służył w Kadrowej Brygadzie Strzelców 1 Korpusu Polskiego. W 1942 roku rozpoczął naukę w Wyższej Szkole Wojennej, kończąc ją w kolejnym roku. W 1943 roku, przybywszy przez Kapsztad i Indie, dołączył do 2 Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa, pełniąc rolę oficera zwiadowczego w 2 Grupie Artylerii.

Na początku 1944 roku dotarł do Włoch, gdzie brał udział w walkach pod Monte Cassino oraz Ankoną. W sierpniu 1944 roku objął dowództwo dywizjonu w 9. pac, angażując się w bitwy pod Bolonią. W kwietniu 1945 roku został szefem sztabu artylerii 2 Warszawskiej Dywizji Pancernej, co podkreśla jego znaczącą rolę w działaniach militarnych podczas II wojny światowej.

Powrót do Polski, aresztowanie, proces, stracenie

Benno Zerbst, po ożenku z Polką, zdecydował się na powrót do kraju, kierując się sugestiami rodziny swojej żony. 22 sierpnia 1947 roku, osiedlił się w Krakowie, a następnie przeniósł się do Łodzi. W październiku tego samego roku został powołany do wojska, gdzie rozpoczął służbę w Biurze Studiów Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Choć cieszył się pozytywną opinią ze strony przełożonych, w 1950 roku wydano stosowną opinię, w której stwierdzono: „ze względu na służbę w II Korpusie i przeszłość do pracy w II Oddziale Sztabu Generalnego nie nadaje się”.

Dnia 3 kwietnia 1950 roku został zwolniony z wojska i podjął nowe wyzwania zawodowe w ministerstwie przemysłu maszynowego. Niestety, jego życie zmieniło się diametralnie, kiedy 1 grudnia 1952 roku został aresztowany. W trakcie przesłuchań był maltretowany zarówno fizycznie, jak i psychicznie. W obliczu brutalności przyznał się do niepopełnionych oskarżeń oraz do rzekomego „spisku w wojsku”.

Jego sprawa trafiła przed ławę NSW Sn.7/53, która 27 kwietnia 1953 roku, pod przewodnictwem ppłk Juliusza Krupskiego, skazała go na karę śmierci na podstawie 7 MKK. Rada Państwa nie skorzystała z prawa łaski, co doprowadziło do tragicznego końca jego historii. Stracony został 21 sierpnia 1953 roku, a jego los pokazał znacznie szerszy kontekst represji tamtych czasów.

Odznaczenia

Benno Zerbst został uhonorowany wieloma odznaczeniami za swoje zasługi. Do najważniejszych z nich należą:

• Krzyż Walecznych – dwukrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino,
• i inne.

Upamiętnienie

Benno Zerbst został zrehabilitowany 28 kwietnia 1956 roku. Jego dokładne miejsce pochówku pozostaje nieznane; jednak istnieją przypuszczenia, że mógł być pochowany w Trojanowie, w pobliżu Aleksandra Rode.

W Warszawie znajduje się symboliczna mogiła Benno Zerbsta na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w Kwaterze „na Łączce” (więcej informacji) oraz na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 124-1-3).

---

Oceń: Benno Zerbst

---