Przemysław Paul Zalewski to znacząca postać w dziedzinie ochrony materialnego dziedzictwa kulturowego. Urodził się w 1967 roku w Białymstoku i obecnie pełni rolę profesora historii architektury oraz urbanistyki. Jego specjalizacja obejmuje ochronę zabytków, a jego działalność naukowa koncentracja się na pracach prowadzonych w Europejskim Uniwersytecie Viadrina w Frankfurcie nad Odrą.
W latach 1986–1992, Zalewski studiował Konserwatorstwo i Zabytkoznawstwo na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie jako efekt swojej pracy magisterskiej o architekturze teatralnej wiedeńskiego „Atelier Fellner & Helmer” otrzymał w 1992 roku nagrodę im. Jerzego Frycza. Dwa lata później rozpoczął stypendia, w tym dwa stypendia GFPS oraz stypendium Landu Bawarii, realizując studia z zakresu historii sztuki, ochrony zabytków i archeologii na uniwersytetach w Heidelbergu i Bambergu, gdzie zakończył także podyplomowe studium konserwatorskie.
Od 1994 do 1997 roku, Zalewski pracował jako pracownik naukowy na uniwersytecie w Bambergu. Następnie, w latach 1997–2000, pełnił funkcję rzeczoznawcy w zakresie badań oraz konserwacji obiektów zabytkowych w Niemczech. W 2000 roku uzyskał doktorat na Wydziale Architektury Uniwersytetu Technicznego w Berlinie. W kolejnych latach pracował jako adiunkt w Katedrze Ochrony Zabytków uniwersytetu weimarskiego (Bauhaus-Universität Weimar), a później jako Junior-Profesor na uniwersytecie w Hanowerze.
Od 2009 roku pełni rolę kierownika zaocznych studiów podyplomowych z zakresu Ochrony Europejskiego Dziedzictwa Kulturowego na Collegium Polonicum w Słubicach. Jako członek różnych stowarzyszeń branżowych, w tym niemieckiego Komitetu Narodowego ICOMOS, Zalewski jest aktywnie zaangażowany w komitety egzekutywne ENCOUNTER (European Network for Country House and Estate Research) i Grupy Roboczej Polskich i Niemieckich Historyków Sztuki i Konserwatorów Zabytków. Jego wkład w badania został doceniony poprzez członkostwo w Radzie Redakcyjnej periodyku „Journal of Comparative Cultural Studies in Architecture” wydawanego przez Institut für vergleichende Architekturforschung na Uniwersytecie Technicznym w Wiedniu.
Zalewski często pełni funkcje doradcze dla prestiżowych instytucji politycznych i naukowych, takich jak Bundestag czy Niemieckie Ministerstwo Badań i Technologii. Jego zaangażowanie w międzynarodowe projekty inwentaryzacyjne architektury romańskiej, w tym programy w Burgundii oraz koordynacja programów diagnostyki zagrożonych kościołów w Rumunii, są wyrazem jego wszechstronnych zainteresowań badawczych.
W latach 2017–2019 zalewski realizował program wespół z Ewangelickim Biskupstwem Luterańskim, który koncentrował się na ochronie historycznych budowli sakralnych. Jego działalność w jury prestiżowej nagrody Georg Dehio-Kulturpreis oraz rola Dyrektora w Research Center Sanssouci w Poczdamie obrazuje jego wpływ na kształtowanie współczesnej ochrony dziedzictwa kulturowego. Wieloletnia współpraca oraz organizacja konferencji polsko-niemieckich podkreślają jego aktywność w promowaniu współpracy międzykulturowej.
Zalewski zajmuje się także kwestiami architektury oraz urbanistyki XX wieku, co czyni go niezastąpionym ekspertem w swojej dziedzinie.
Publikacje książkowe
Przemysław Paul Zalewski jest autorem oraz redaktorem licznych publikacji, które odnoszą się do szerokiego zakresu tematów związanych z architekturą, kulturą oraz dziedzictwem. Jego prace notują bogate tło historyczne i wielokulturowe, uwzględniając związki polsko-niemieckie oraz różnorodność regionalną. Poniżej przedstawiamy wybrane tytuły dzieł napisanych i redagowanych przez P. Zalewskiego:
- P. Zalewski, M. v. Engelberg (red.), Leonhard Christoph Sturm, Theorie und Praxis der Architektur im frühen 18. Jahrhundert. Petersberg 2023,
- P. Zalewski, M. Abraham-Diefenbach (red.), Marginalisiertes Kulturerbe und Perspektiven für regionale Entwicklung. Schlösser, Gutshäuser und jüdische Friedhöfe im deutsch-polnischen Grenzland. Frankfurt (Oder) – Słubice 2022,
- P. Zalewski, K. Stefanski (red.), Die postindustrielle Stadt und ihr Erbe im 21. Jahrhundert. Schutz-Erhaltung-Revitalisierung. Miasto poindustrialne i jego dziedzictwo w XXI wieku. Ochrona-konserwacja-rewitalizacja. (Seria wydawnicza Instytutu Sztuki PAN: „Das gemeinsame Kulturerbe – Wspólne Dziedzictwo” hg. v. M. Omilanowska, Bd. 13), Warszawa 2021,
- P. Zalewski, Die Gunst der Stunde. Architektur der Weimarer Republik in Frankfurt (Oder) – Wielka Szansa. Architektura we Frankfurcie nad Odrą w czasach Republiki Weimarskiej. Berlin 2018,
- P. Zalewski, J. Drejer (red.), Kulturerbe und Aneignungsprozesse in deutsch-polnischen Kontakträumen. Motivationen, Realitäten, Träume. / Dziedzictwo kulturowe i procesy dziedziczenia w rejonach przenikania się kultury polskiej i niemieckiej. Motywacje, realia, wizje. (Seria wydawnicza Instytutu Sztuki PAN: „Das gemeinsame Kulturerbe – Wspólne Dziedzictwo” hg. v. M. Omilanowska und J. Sito, Bd. 9), Warszawa 2014,
- P. Zalewski (red.), Biozidbelastete Kulturgüter. Grundsätzliche Hinweise und Texte zur Einführung in die Problematik. Frankfurt (Oder) 2014,
- S. Braun, P. Zalewski (red.), Denkmal trifft Schule. Schule trifft Denkmal. Bonn-Frankfurt (Oder) 2014,
- P. Zalewski, B. Bielinis-Kopeć (red.), Społeczeństwo obywatelskie a ochrona zabytków na pograniczu polsko-niemieckim / Zivilgesellschaft und Denkmalschutz im deutsch-polnischen Grenzgebiet. Gubin 2014,
- P. Zalewski, J. Drejer (red.), Polsko-niemieckie dziedzictwo kulturowe a społeczeństwo obywatelskie w dzisiejszej Polsce. Doświadczenia, trendy, szanse. Deutsch-polnisches Kulturerbe und die Zivilgesellschaft im heutigen Polen. Erfahrungen, Trends, Chancen. Warszawa 2012,
- P. Zalewski (red.), Dachkonstruktionen der Barockzeit in Norddeutschland und im benachbarten Ausland. Petersberg 2009,
- P. Zalewski, Baugeschichte einer Handwerkerstadt. Stadtgefüge und Baukonstruktionen in der Stadt Schmalkalden vom 13. bis zum 18. Jahrhundert. Erfurt-Altenburg 2003,
- J. Cramer, Th. Eissing, P. Zalewski, A. Prescher, Dächer in Thüringen. Bad Homburg-Leipzig 1996.
Wielość tematów poruszanych w jego publikacjach pokazuje zarówno jego interdyscyplinarne podejście do nauki, jak i zaangażowanie w kwestie zachowania dziedzictwa kulturowego w kontekście zmieniającego się świata.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jolanta Muszyńska | Barbara Komenda-Earle | Tadeusz Rogowski | Krzysztof Filipow | Ludwik Zamenhof | Ewa Bondar | Leon Wiener | Marta Cywińska | Piotr Guzowski | Andrzej Kruszewicz | Katarzyna Socha | Andrzej Klimczuk | Mateusz Grzesiak | Wojciech Śleszyński | Chaim Zelig Słonimski | Hermann Friedmann | Stanisław Moniuszko (harcmistrz) | Bohdan Strumiński | Aleksandar Flaker | Dorota Czykier-WierzbaOceń: Przemysław Paul Zalewski