Oktawiusz Jurewicz

---

Życiorys

„Oktawiusz Jurewicz był znakomitym specjalistą w dziedzinie filologii klasycznej, który swoje pierwsze kroki stawiał na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie ukończył studia w 1950 roku. Następnie, po uzyskaniu doktoratu w 1958 oraz habilitacji w 1962 roku, zaczął pełnić ważne role akademickie. W 1971 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a piętnaście lat później profesora zwyczajnego.

W latach 1971-1996 był dyrektorem Instytutu Filologii Klasycznej UW, a wcześniej kierował Zakładem Filologii Greckiej, Bizantyńskiej i Nowogreckiej w Instytucie Filologii Klasycznej od 1963 do 1966 roku. Pełnił także funkcję prodziekana, a później dziekana Wydziału Filologicznego UW między 1966 a 1973 rokiem.

W latach 1973–1979 Jurewicz posiadał godność profesora (professeur associé) na Uniwersytecie Paris IV-Sorbonne, gdzie jednocześnie zarządzał Centre de Civilisation Polonaise. Jako założyciel oraz redaktor naukowego czasopisma „Les Cahiers Franco-Polonais”, które ukazywało się w latach 1977-1983, wniósł znaczący wkład w kultywowanie współpracy między Polską a Francją.

Jego dorobek naukowy to około 100 prac, artykułów i książek opublikowanych w językach polskim, niemieckim oraz włoskim. Oprócz tego, był autorem wielu tłumaczeń greckich źródeł historycznych na język polski. W swojej karierze nauczycielskiej wykształcił wielu magistrów, a także był promotorem trzech doktorów nauk humanistycznych. Recenzował łącznie 14 prac doktorskich i 6 habilitacyjnych różnych uczelni.

W okresie 1948–1989 był aktywnym członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, a później Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1954 roku przystąpił do Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Oktawiusz Jurewicz zmarł 28 kwietnia 2016 roku. Uroczystości pogrzebowe miały miejsce 6 maja 2016 roku w kościele pw. Świętego Wincentego à Paulo w Warszawie. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Bródnowskim, w kwaterze 30B-3-16.”

Członkostwo w korporacjach naukowych

Oktawiusz Jurewicz jest uznawanym specjalistą w dziedzinie nauki, który aktywnie uczestniczy w różnych korporacjach naukowych. Poniżej przedstawiamy listę jego znaczących przynależności:

• członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego,
• członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności,
• członek Polskiego Towarzystwa Filologicznego,
• członek oraz członek honorowy Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN,
• członek Komisji Bizantynologicznej Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej oraz jej przewodniczący do 2000 roku (później członek honorowy),
• członek Polskiej Akademii Umiejętności,
• członek Towarzystwa Historycznego Mommsengesellschaft.

Nagrody i wyróżnienia

Oktawiusz Jurewicz jest posiadaczem licznych nagród oraz wyróżnień, które odzwierciedlają jego wkład w dziedzinę nauki oraz organizacji.

Wśród jego osiągnięć znajduje się siedem nagród rektora Uniwersytetu Warszawskiego, a także trzy nagrody przyznawane przez ministra za wybitną twórczość naukową oraz działalność organizacyjną.

Dodatkowo, w 2000 roku otrzymał nagrodę Wydawnictw Katolickich Feniks za swoje dzieło „Biblioteka Focjusza”, które jest znakomitym przekładem wzbogaconym o komentarz filologiczno-historyczny.

W obrębie odznaczeń, Jurewicz został wyróżniony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem 40-lecia Polski Ludowej, Medalem 10-lecia Polski Ludowej, Medalem KEN oraz greckim Krzyżem Złotym Orderu Honoru (Chrysós Staurós tou Tágmatos tes Times).

Wybrane publikacje

Publikacje autorskie (książki i artykuły)

Lista utworów opublikowanych przez Oktawiusza Jurewicza zawiera liczne prace, które znacząco przyczyniły się do badań z zakresu filologii klasycznej oraz kultury antycznej. Wśród nich można wyróżnić:

• „Filologia klasyczna w Związku Radzieckim w latach 1945-51”, opublikowane w „Meander” 7 (1952), z. 4-5, s. 226-240,
• „Nowa organizacja nauczania łaciny w radzieckim szkolnictwie średnim”, w „Meander” 7 (1952), z. 10, s. 478-483,
• (redakcja) „Arystofanes. Materiały sesji naukowej Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN”, zorganizowanej z okazji 2400-lecia urodzin poety, red. Oktawiusz Jurewicz, Wrocław: Zakład im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN 1957,
• „Niewolnicy w komediach Plauta”, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1958,
• (współautorzy: Lidia Winniczuk, Janina Żuławska) „Język łaciński dla lektoratów uniwersyteckich”, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1959 (wiele wydań, wyd. 25 – 2004),
• „Renesans literatury bizantyjskiej w XII w.”, „Meander” 17 (1962), z. 9, s. 407-419,
• „Andronikos I Komnenos”, Warszawa: PWN 1966 (przekład niemiecki: Amsterdam: A. M. Hakkert 1970),
• (redakcja) Kazimierz Feliks Kumaniecki, „Scripta minora”, ed. Oktawiusz Jurewicz, praefatio: V. Steffen, Academiae scientiarum Polonae Classis prima, Wratislaviae: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1967,
• (współautor: Lidia Winniczuk) „Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym”, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1968 (wyd. 2 – 1970, wyd. 3 – 1973),
• „Schizma wschodnia”, Warszawa: „Książka i Wiedza”, seria „Światowid”, 1969,
• „Lenin w kręgu kultury antycznej”, „Eos” 60 (1972), s. 166-178,
• „L’antiquité classique au cours 25 années de la République Populaire de Pologne”, la dir. sc. Oktawiusz Jurewicz, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN 1974,
• „Filologia nowogrecka w Polsce” [w:] Bałkanistyka polska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1974, s. 55-70,
• „Literatura bizantyńska” [w:] Dzieje literatur europejskich, pod red. W. Floryana, Warszawa 1977, s. 137-188,
• „Die Chronographie des Michael Psellos als Quelle zur byzantinischen Kultur im Ausgang des 10 Jh.”, „Eos” 72 (1984), z. 2, s. 315-322 (Byzantinische Forschungen, Amsterdam 1992, s. 137-146),
• „Historia literatury bizantyńskiej”, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1984 (wyd. 2 – 2007),
• „Gramatyka historyczna języka greckiego: fonetyka – fleksja”, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1992 (wyd. 2 poprawione i uzupełnione – 1999),
• „Słownik pisarzy świata”, t. 1: Literatura antyczna: starogrecka, bizantyńska, nowogrecka, rzymska. Literatura afrykańska, opr. O. Jurewicz, S. Piłaszewicz, Warszawa 1994,
• „Słownik grecko-polski”, na podstawie słownika Zygmunta Weclewskiego, opr. Oktawiusz Jurewicz, t. 1-2, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN 2000-2001,
• (redakcja) „Encyklopedia kultury bizantyńskiej”, pod red. nauk. Oktawiusza Jurewicza, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2002.

Przekłady

Oktawiusz Jurewicz dokonał także licznych przekładów ważnych tekstów klasycznych, które odbiły się szerokim echem w świecie literatury. Do najważniejszych przekładów należą:

• Anna Komnena, „Aleksjada”, t. 1-2, z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Wrocław 1969-1972 (wyd. 2 – 2005),
• Nikeforos Bryennios, „Materiały historyczne”, Z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Wrocław 1972 (wyd. 2 – 2005),
• Michał Psellos, „Kronika czyli historia jednego stulecia Bizancjum”, Z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Wrocław 1985 (Biblioteka Przekładów z Kultury Antycznej t. 26) (wyd. 2 – 2005),
• Focjusz, „Biblioteka”, t. 1-5, z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1986–1999 (wyd. 2 – 2006),
• Horatius Flaccus, „Carmina et epodon librum continens”, imprimendum curavit, variorum interpretum translationes vernaculas elegit, praefatione, vita poetae, arte metrica, annotationibus instruxit Octavius Jurewicz, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1986,
• Horatius Flaccus, „Sermones; Epistulas; Artem poeticam continens”, imprimendum curavit, variorum interpretum translationes vernaculas elegit, annotationibus instruxit Octavius Jurewicz, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1988,
• Kwintus Horacjusz Flakkus, „Gawędy; Listy; Sztuka poetycka”, tekst łac. do dr. przygotował wyboru przekładu dokonał, przedmową, życiorysem poety, wersyfikacją i komentarzem opatrzył Oktawiusz Jurewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2000,
• Kwintus Horacjusz Flakkus, „Ody i epody”, tekst łac. do dr. przygotował, wyboru przekładu dokonał, przedmową, życiorysem poety, wersyfikacją i komentarzem opatrzył Oktawiusz Jurewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2000.

---

Oceń: Oktawiusz Jurewicz

---