Eleazar Lipa Sukenik, urodzony 12 sierpnia 1889 roku, a zmarły 28 lutego 1953, był wybitnym żydowskim archeologiem. Jego wkład w dziedzinę archeologii jest nieoceniony, a jego prace miały duże znaczenie dla badań nad historią i kulturą regionu.
Sukenik był także profesorem na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, gdzie prowadził intensywne badania archeologiczne i dydaktyczne. Jego kariera naukowa oraz odkrycia przyczyniły się do wzbogacenia wiedzy o dziedzictwie kulturowym Żydów i historii starożytnego Izraela.
Dzieciństwo i młodość
Eleazar przyszedł na świat w 1889 roku, w mieście o nazwie Białystok. Jego światopogląd był wyraźnie zdefiniowany, gdyż uznawał siebie za ateistę. W 1911 roku dokonał istotnej zmiany w swoim życiu, wyruszając na emigrację do Palestyny, która wówczas znajdowała się pod panowaniem Imperium osmańskiego.
Po przybyciu do Palestyny, Eleazar podjął pracę jako nauczyciel w lokalnej szkole, a także jako przewodnik dla turystów. Jego zaangażowanie w edukację oraz turystykę z czasem przyczyniło się do większego poznania regionu oraz kultury żydowskiej w tym miejscu.
W 1913 roku Eleazar wziął udział w wydarzeniu, które znane było jako „wojna języków”. Była to żywa debata dotycząca tego, jaki język powinien dominować w żydowskich placówkach edukacyjnych w Palestynie. Zbiegły się w niej różne interesy i poglądy, co prowadziło do intensywnych dyskusji.
Agencja niemieckich Żydów, znana jako Deutscher Juden, opowiadała się za tym, aby język niemiecki stał się oficjalnym językiem w szkołach. Propozycja ta spotkała się z ogromnym niezadowoleniem mieszkańców, którzy wierzyli, że jedynym językiem, który powinien być używany przez Żydów w Ziemi Izraela, jest język hebrajski. Ta kwestia budziła nie tylko emocje natury ideologicznej, ale także miała wymiar praktyczny, gdyż w hebrajskim brakowało nowoczesnych terminów technicznych.
Kariera wojskowa
W 1917 roku, w trakcie I wojny światowej, kiedy to brytyjskie siły wojskowe zdołały wyprzeć Turków z obszaru Bliskiego Wschodu, Eleazar Sukenik postanowił dołączyć do walki jako ochotnik. Jego decyzja o wstąpieniu do Legionu Żydowskiego świadczyła o głębokim zaangażowaniu w sprawy narodowe oraz chęci wsparcia toczącej się wojny.
Kariera naukowa
W okresie międzywojennym Eleazar Sukenik podjął studia na prestiżowym Uniwersytecie Humboldta w Berlinie. W 1926 roku uzyskał tytuł doktora na Drofsi College w Filadelfii, obecnie znanym jako część University of Pennsylvania. Jego praca doktorska dotyczyła starożytnych synagog znajdujących się na terenie Ziemi Izraela.
Po powrocie do Mandatu Palestyny Sukenik zyskał miano pierwszego archeologa, który podjął pracę na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. W 1938 roku przyczynił się do powstania Wydziału Archeologii tego uniwersytetu, stając się jego pierwszym dziekanem. Od początku swojej kariery Sukenik aktywnie uczestniczył w wykopaliskach archeologicznych. Do jego najważniejszych odkryć zalicza się synagoga w Bet Alfa, Hamat Gader oraz trzeci mur obronny Jerozolimy z czasów trzeciej Świątyni Jerozolimskiej. Dodatkowo, zainicjował gromadzenie cennych zabytków judaistycznych, co miało istotny wpływ na rozwój tej dziedziny.
W prywatnym życiu Sukenik był żonaty z Hasją Fejnsod, która angażowała się w ruch emancypacji kobiet. Mieli troje dzieci: Jigaela Jadina, urodzonego w 1917 roku, który stał się wojskowym, politykiem oraz archeologiem, Jossiego Jadina, aktora (urodzonego w 1920 roku) oraz Matitjahu Jadina, urodzonego w 1929 roku, pilota wojskowego, który zginął podczas wojny o niepodległość w 1948 roku, broniąc Tel Awiwu przed atakiem egipskich okrętów.
W 1947 roku, gdy poproszono go o ocenę pierwszych zwojów z Qumran, Sukenik zdołał rozpoznać m.in. księgę Izajasza, doceniając znaczenie tego niezwykłego odkrycia. Pod koniec tego samego roku zakupił trzy z siedmiu zwojów, które wówczas zostały odkryte (pozostałe trafiły do Stanów Zjednoczonych, a później jego syn Jigael Jadin nabył je). Eleazar Sukenik spędził resztę życia na badaniach związanych z tymi rękopisami. W 1948 roku opublikował pierwszy artykuł, który łączył zwoje z tradycją Esseńczyków, a jego publikacje stały się fundamentem dla późniejszych badań dotyczących pochodzenia zwojów, mimo że współcześni badacze czasem odrzucają niektóre z jego wniosków.
Po proklamacji niepodległości Izraela, Sukenik został członkiem komisji odpowiedzialnej za opracowanie herbu Izraela. Wraz z biblistą Umberto Cassuto w 1950 roku współtworzył Encyklopedię Biblijną. Zmarł w 1953 roku w Jerozolimie, zostawiając po sobie trwały ślad w historii archeologii oraz judaistyki.
Dzieła
Eleazar Sukenik jest autorem wielu znaczących dzieł, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy o archeologii i historii starożytnego świata. Poniżej przedstawiamy listę jego kluczowych publikacji:
- Trzecia Ściana Jerozolimy: Relacja z wykopalisk. Z hebrajskiego. University Press, 1930, s. 72,
- Starożytne synagogi w Palestynie i Grecji: Londyn: Wykłady Schweicha Brytyjskiej Akademii, 1934. ISBN 0-8115-1272-X. Brak numerów stron w książce,
- Starożytna synagoga w Beth Alpha: Relacja z wykopalisk przeprowadzonych w imieniu Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Londyn: Oxford University Press, 1932. Brak numerów stron w książce,
- Raporty z wykopalisk w Samarii-Sebaste: Praca wspólnej ekspedycji w latach 1931-1933 oraz brytyjskiej ekspedycji w 1935. Londyn: 1938, 1942, 1957. Brak numerów stron w książce,
- Zwoje znad Morza Martwego Uniwersytetu Hebrajskiego: Jerozolima: Magnes Press, Uniwersytet Hebrajski, 1955. Brak numerów stron w książce.
Przypisy
- Neil A. Silberman: Sukenik, Eleazar L.. W: Lawrence H. Schiffman, James VanderKam: Encyclopedia of the Dead Sea Scrolls. New York: 2000 r., s. 902-903.
- Gila Yudkin: Holy Land Headliners. Shepherds, Scholars and the Dead Sea Scrolls. [w:] Pilgrimage Panorama with Gila, Your Holy Land Guide [on-line]. 2006 r. [dostęp 01.05.2012 r.]
- Sukenik, Matityahu (Mateusz). [w:] Izkor [on-line]. [dostęp 01.05.2012 r.]
- Israel – How German Built the Hebrew Language. [w:] Vos iz Neias? [on-line]. [dostęp 01.05.2012 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Sarosiek | Łukasz Kierznowski | Witold Budryk | Wioletta Ratajczak-Wrona | Dora Kacnelson | Maria Lucyna Zaremba | Piotr Chomik | Aleksander Abłamowicz | Józef Lech | Joanna Kulska | Urszula Pawluczuk | Piotr Jakoniuk | Edward Kołodziej | Kamila Budrowska | Danuta Kałuszko | Oktawiusz Jurewicz | Narcyz Łubnicki | Józef Maroszek (historyk) | Barbara Czarniawska | Maria Renata MayenowaOceń: Eleazar Sukenik