Mieczysław Mietkowski, znany również pod imieniem Mojżesz Bobrowicki, to postać o bogatym życiorysie, która zapisała się w historii polskiej polityki. Urodził się w Białymstoku 15 lub 25 listopada 1903 roku, a swoje życie zakończył 27 kwietnia 1990 roku w Warszawie.
Był nie tylko politykiem komunistycznym, ale również znaczącym działaczem w ruchu związkowym. W trakcie swojej kariery pełnił różne istotne funkcje, w tym szefa Zarządu Polityczno-Wychowawczego 1 Armii Polskiej w ZSRR. Mietkowski miał również zaszczyt noszenia tytułu generała brygady bezpieczeństwa publicznego oraz zajmował stanowisko wiceministra bezpieczeństwa publicznego w latach 1945–1954.
Życiorys
Urodziny Mieczysława Mietkowskiego miały miejsce w rodzinie żydowskiej, jako syn Zachariasza oraz Estery. Był również starszym bratem Chony. Wkrótce po osiągnięciu wieku dojrzałego, bo w 1920 roku, przystąpił do Związku Młodzieży Komunistycznej, co stanowiło początek jego zaangażowania w politykę. Dwa lata później został członkiem Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi, będącej częścią Komunistycznej Partii Polski, aż do jej rozwiązania przez Komintern w 1938 roku.
Równocześnie w 1919 roku objął stanowisko sekretarza Związku Zawodowego Piekarzy w Białymstoku. Następnie, w latach 1920–1922, pełnił funkcję sekretarza Związku Zawodowego Robotników Budowlanych. W 1923 r. został sekretarzem Związku Zawodowego Tytoniowców w Wilnie, a w 1924 r. zajął się działalnością w Związku Zawodowym Robotników Budowlanych w Brześciu. W 1926 roku zasiadł na czołowej pozycji jako sekretarz Komitetu Okręgowego KPZB w Grodnie, a także przewodniczył Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom (MOPR) Zachodniej Białorusi. Kontynuował swoją karierę jako sekretarz w Baranowiczach i od razu po przejściu granicy polsko-sowieckiej ukończył szkołę partyjną KPZB w Mińsku.
W dniach od 22 maja do 9 sierpnia 1927 roku był delegatem na IV Zjazd KPP z ramienia baranowickiej organizacji, a następnie również delegatem na I Zjazd KPZB, który odbył się w Orszy. Przez wiele lat nadal angażował się w działalność partyjną, by w 1928 roku zostać sekretarzem Komitetu Okręgowego KPZB w Wilnie, a także dołączyć do centralnego aparatu KC KPZB.
Po trzech miesiącach leczenia oczu w Szwajcarii, Mieczysław przeniósł się do ZSRR, gdzie został członkiem Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików), przy czym w jego przypadku zaliczano staż partyjny od 1922 roku, a następnie przyjął obywatelstwo sowieckie. W pierwszej połowie lat 30. XX wieku pełnił kierownicze funkcje w międzynarodowych strukturach. W okresie 1931–1934 studiował w Instytucie Czerwonej Profesury w Moskwie.
W międzyczasie (1934–1936) był odpowiedzialny za davidcz rotacyjny KC WKP(b), z kolei w 1936 roku redagował polskojęzyczną wersję „Trybuny Radzieckiej”. Kolejne lata, od 1937 do 1939, spędził w Brygadach Międzynarodowych toczących wojnę domową w Hiszpanii. Po klęsce republikanów zmuszony był do przekroczenia granicy hiszpańsko-francuskiej i trafił do obozów internowanych we Francji.
Na początku czerwca 1939 roku, w transporcie internowanych, powrócił do ZSRR. Był świadkiem, na podstawie decyzji Sekretariatu Komitetu Wykonawczego Kominternu, nowego etapu polityki, związanej z planami odtworzenia rozwiązanego w 1938 roku KPP, które to plany jednak wstrzymano z uwagi na pakt Ribbentrop-Mołotow. W latach 1940-1943 Mieczysław pełnił obowiązki redaktora w Wydawnictwie Literatury w Językach Obcych w Moskwie, a po ataku na ZSRR trafił do Armii Czerwonej.
W 1943 roku został cenzorem pisma „Wolna Polska”, wydawanego przez Związek Patriotów Polskich, a od marca 1944 obdarzony tytułem podpułkownika Wojska Polskiego. Był wczesnym członkiem Polskiej Partii Robotniczej, a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
Pełnił kluczowe funkcje, w tym wiceministra bezpieczeństwa publicznego od 1944 do 1954 roku. Po wybuchu skandalu, związanego z brutalną metodą stosowaną przez organy bezpieczeństwa, jaką były tortury, został usunięty z kierownictwa resortu.
W latach 1955–1956 pracował w roli zastępcy dyrektora Banku Inwestycyjnego w Warszawie. Wyróżniono go odznaczeniami, takimi jak Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski oraz Order Zasługi dla Ludu ze Złotą Gwiazdą, co zostało docenione w 1946 roku.
Obecnie spoczywa w Warszawie, gdzie razem z żoną Henryką z domu Haaze (1905–1983) znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Mieczysław był także dziadkiem Andrzeja Mietkowskiego, znanego działacza opozycji demokratycznej w PRL.
Bibliografia, linki
Oto bibliografia dotycząca Mieczysława Mietkowskiego, która obejmuje istotne publikacje i dokumenty.
- Witold Bagieński (red.), „Instrukcje i przepisy wywiadu cywilnego PRL z lat 1953–1990”, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2020, s. 24, ISBN 978-83-8098-203-1, OCLC 1243005981,
- Magdalena Prokopowicz (red.), „Żydzi polscy. Historie niezwykłe”, Wydawnictwo Demart, Warszawa 2010, s. 214–216,
- Mieczysław Mietkowski w katalogach Biura Lustracyjnego IPN,
- Метковский Мечислав (Бобровицкий Мойше).
Przypisy
- Tadeusz M. Płużański: Lista oprawców. Warszawa: Fronda, 2015 r., s. 262. ISBN 978-83640-95-26-9.
- Instrukcje i przepisy wywiadu 2020 ↓, s. 32.
- Aparat bezpieczeństwa w Polsce – kadra kierownicza, tom I: 1944–1956, IPN, Warszawa 2005 r. [dostęp 04.01.2012 r.]
- Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- Podpisanie umowy o przyjaźni i wzajemnej pomocy pomiędzy Polską a Jugosławią, [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 77, 19.03.1946 r., s. 1.
- M.P. z 1947 r. nr 74, poz. 490.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Wacław Białkowski | Henryk Koczara | Ewa Hołuszko | Paweł Krutul | Jacek Żalek | Adam Babul | Stefan Żmijko | Maciej Żywno | Roman Malinowski | Krzysztof Bondaryk | Gilbert Okulicz-Kozaryn | Salomon Weinzieher | Beata Siemieniako | Mariusz Gromko | Maksim Litwinow | Tadeusz Pławski | Damian Raczkowski | Jarosław Matwiejuk | Tadeusz Chwiedź | Feliks JanowiczOceń: Mieczysław Mietkowski