Michał Duniec


Michał Duniec, znany również jako Mosze Duniec, to postać, która odcisnęła swoje piętno na polskiej scenie artystycznej XX wieku. Urodził się w Białymstoku w 1911 lub 1912 roku, a swoje życie zakończył po 1960 roku w Leningradzie.

Był to artysta, który pochodzenia żydowskiego, a jego twórczość zyskała uznanie wśród krytyków i miłośników sztuki.

Życiorys

Michał Duniec urodził się w skromnych warunkach w rodzinie żydowskiej, której członkami byli Izaak oraz Szejna. Swoją artystyczną ścieżkę rozpoczął w Białymstoku, ucząc się od nieznanego nauczyciela. Jego edukacja kontynuowana była na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu S. Batorego w Wilnie.

W twórczości Duńca można zauważyć charakterystyczne cechy, takie jak idealizująca stylizacja, płaskość oraz dekoracyjność formy. Jego prace wykazują wyraźny wpływ wileńskiego klasycyzmu oraz artysty Romana Kramsztyka. Osobą, która często pozowała dla niego, była jego siostra Ewa, znana również jako Hava, zaś głównym tematem jego pejzaży był Białystok.

Duniec był aktywnym członkiem Grupy Plastyków Białostockich „Forma – Farba – Faktura”, do której należeli także Nachum Edelman, Bencjon Rabinowicz, Czesław Sadowski oraz Ichiel Tynowicki. W ramach wystawy Grupy zaprezentował na niej trzy swoje dzieła: Motyw taneczny, Murzynka oraz Kwiaty.

W 1931 roku Duniec miał możliwość przedstawienia swoich prac w Salonie Jesiennym, który odbył się w reprezentacyjnej sali Urzędu Miejskiego w Pałacu Branickich. Prace artysty można było również zobaczyć na Salonie Zimowym 1931/1932, zorganizowanym w Instytucie Propagandy Sztuki w Warszawie. Rok później brał udział w Salonie Zimowym organizowanym przez Żydowskie Towarzystwo Krzewienia Sztuk Pięknych, gdzie wystawił pejzaże, takie jak Na przedmieściu, Nad rzeką oraz Wczesna wiosna.

W 1930 roku rodzice Michała Duńca podjęli decyzję o emigracji do Palestyny. W trakcie ich wyjazdu, w latach 1932 lub 1933, zabrali ze sobą część prac syna. Niestety, niektóre z tych dzieł uległy zniszczeniu podczas pożaru, lecz kilkanaście przetrwało. W jego rodzinnym mieście, Białymstoku, nie zachowały się żadne prace artysty.

Po 1933 roku, losy Michała Duńca stają się mało znane. Wiadomo, że po inwazji Armii Czerwonej dotarł do Leningradu, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu artystycznym miasta. Prawdopodobnie uczestniczył we współczesnych mu walkach partyzanckich w lasach w okolicach Białegostoku. Utrzymywał również kontakt z rodzicami, jednak po ich śmierci w drugiej połowie lat czterdziestych, jego związki rodzinne uległy osłabieniu.

Duniec zmarł przypuszczalnie pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku w Leningradzie.

Przypisy

  1. Szlak Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku [online], szlak.uwb.edu.pl [dostęp 19.08.2021 r.]
  2. a b c d e Tomalska 2014, s. 559.
  3. a b c Tomalska 2014, s. 558.
  4. a b Tomalska 2014, s. 560.
  5. a b Tomalska 2014, s. 554.
  6. JerzyJ. Malinowski, Malarstwo i rzeźba Żydów polskich w XIX i XX wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 398, ISBN 83-01-13178-0.
  7. a b c d JoannaJ. Tomalska, Bencjon Rabinowicz i środowisko żydowskich artystów Białegostoku, w: Pogranicza, Kresy, Wschód a idee Europy. Ser. 2, Wiktor Choriew in memoriam, Białystok: Katedra Badań Filologicznych „Wschód – Zachód”. Uniwersytet w Białymstoku, Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego, 2013, s. 370, ISBN 978-83-63470-14-2.

Oceń: Michał Duniec

Średnia ocena:4.81 Liczba ocen:17