Joanna Siedlecka, urodzona 24 lutego 1949 roku w Białymstoku, to wybitna postać w polskiej literaturze, znana jako eseistka oraz reportażystka.
Jej twórczość wyróżnia się głęboką analizą społeczno-kulturową oraz umiejętnością poruszania trudnych tematów, co sprawia, że jej prace mają istotny wpływ na krajowy dyskurs literacki.
Życiorys
Joanna Siedlecka jest absolwentką prestiżowych instytucji edukacyjnych, w tym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie ukończyła Wydział Psychologii i Pedagogiki w 1972 oraz Wydział Dziennikarstwa w 1974. Swoją literacką karierę rozpoczęła w 1971 roku, publikując pierwsze teksty na łamach prasy studenckiej. Od 1975 do 1981 roku była etatowym pracownikiem redakcji tygodnika studenckiego „itd”, a później współpracowała z tygodnikiem „Kultura”. W swoich działaniach dziennikarskich nawiązała współpracę m.in. z takimi osobami jak Ryszard Kapuściński, Teresa Torańska czy Barbara Łopieńska, gdzie Kapuściński był również jej nauczycielem. W wyniku zawieszenia „Kultury” oraz negatywnej weryfikacji po 13 grudnia 1981, Siedlecka skupiła się na pisaniu esejów.
Od 2000 roku pełniła funkcję wykładowcy w Wyższej Szkole Dziennikarskiej im. Melchiora Wańkowicza w Warszawie, gdzie przyczyniła się do kształcenia wielu adeptów sztuki dziennikarskiej. Jest członkinią Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Stowarzyszenia Wolnego Słowa, co podkreśla jej aktywne zaangażowanie w polską kulturę oraz literaturę.
Joanna Siedlecka została uhonorowana licznymi nagrodami literackimi, w tym:
- nagrodą Klubu Publicystyki Polityczno-Społecznej SDP w 1980,
- Warszawską Premiery Literackiej w 1987,
- nagrodą Redakcji „Życia Literackiego” w 1987,
- nagrodą im. Ksawerego Pruszyńskiego w 1976,
- nagrodą im. Leszka Proroka w 2000,
- nagrodą Specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2007,
- Nagrodą Literacką im. Józefa Mackiewicza w 2016,
- Nagrodą Mediów Publicznych w kategorii „Słowo” w 2021,
- wyróżnieniem specjalnym Giganci Kultury 2023.
„Joanna Siedlecka należy do – używając terminologii sportowej – ścisłej czołówki polskiego reportażu literackiego. Od początku zwraca uwagę jedno: rozwinięty słuch autorki, jej wrażliwość na słowo, na język. Drugą cechą jej pisarstwa jest pasja skupiona na walce z czasem, z przemijaniem, z zapomnieniem. Jest mistrzynią portretu psychologicznego, wrażliwym i przejętym malarzem nastroju, klimatu, atmosfery, naszych wewnętrznych stanów i usposobień.”
– Ryszard Kapuściński, Lubimy czytać
Wybrana twórczość
Zbiory reportaży
- Stypa (1981),
- Poprawiny (1984),
- Parszywa sytuacja (1984),
- Jaworowe dzieci (1988).
Biografie
- Jaśnie-panicz (1987, ISBN 83-08-01587-5, poświęcona Witoldowi Gombrowiczowi),
- Mahatma Witkac (1992, ISBN 83-900182-2-5, traktująca o Witkacym),
- Czarny ptasior (1994, ISBN 83-85458-04-2 „Cis”; nr ISBN 83-85893-03-2 „Marabut”, ISBN 978-83-7700-021-2, wydanie z 2011 roku, dotycząca Jerzego Kosińskiego),
- Wypominki (1996, ISBN 83-86788-14-3, zawierający zbiór wspomnień o polskich pisarzach),
- Wypominków ciąg dalszy (1999, ISBN 83-207-1637-3),
- Pan od poezji (2002, ISBN 83-7337-175-3, poświęcona Zbigniewowi Herbertowi) – ta publikacja uzyskała nominację do Nagrody Literackiej Nike w roku 2003,
- Obława. Losy pisarzy represjonowanych (2005, ISBN 83-7337-943-6),
- Kryptonim „Liryka”. Bezpieka wobec literatów (2008, ISBN 978-83-7469-795-8),
- Biografie odtajnione (2015) – to dzieło zdobyło Nagrodę Literacką im. Józefa Mackiewicza w 2016 roku.
Przypisy
- Giganci Kultury 2023. Pisarka Joanna Siedlecka ze specjalnym wyróżnieniem [online], i.pl, 27.06.2023 r. [dostęp 02.04.2024 r.]
- Joanna Siedlecka laureatką Nagrody Mediów Publicznych w kategorii „Słowo” [online], www.portalsamorzadowy.pl, 29.11.2021 r. [dostęp 23.02.2024 r.]
- Instytut Książki [online], instytutksiazki.pl [dostęp 23.02.2024 r.]
- Wydawnictwo Fronda [online], www.wydawnictwofronda.pl [dostęp 23.02.2024 r.]
- Joanna Siedlecka [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 23.02.2024 r.]
- Nagroda Mackiewicza wręczona [online], www.instytutksiazki.pl, 14.11.2016 r. [dostęp 05.01.2017 r.]
- Nagroda Nike 2003. nike.org.pl. [dostęp 06.08.2015 r.]
- JoannaJ. Siedlecka JoannaJ., Jaworowe dzieci, Niezależna Oficyna Wydawnicza, 1988, ISBN 978-83-85066-35-4 [dostęp 06.05.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Maria Mitrosz | Janusz Paliwoda | Jan Nagrabiecki | Aleksandra Ekster | Bartosz Bielenia | Magdalena Kizinkiewicz | Boris Kaufman | Elżbieta Kozłowska-Świątkowska | Marika (wokalistka) | Lukasyno | Iwona Kurz | Mieczysław Piotrowski (aktor) | Lech Polcyn | Mirosław Gryń | Placyda Bukowska | Simon Segal | Michał Duniec | Etna (piosenkarka) | Mieczysław Fiodorow | Kinga DębskaOceń: Joanna Siedlecka