Benn

---

Życiorys

Dziadek Bencjona był rabinem w Nowogródku, a jego ojciec Samuel J. Rabinowicz był architektem, który miał zaszczyt zaprojektować Wielką Synagogę w Białymstoku. Od najmłodszych lat wykazywał niezwykłe zdolności plastyczne. W 1917 roku rozpoczął naukę rysunku pod okiem Mikołaja Dadyjasa.

W 1922 roku zorganizował warsztaty artystyczne, gdzie przez dwa lata doskonalił swoje umiejętności. W 1926 zadebiutował jako scenograf teatralny, a rok później w Wilnie miała miejsce jego pierwsza wystawa rysunków. W 1928 roku przystąpił do Związku Polskich Artystów Plastyków, a w tym samym roku zaprezentował swoje prace w warszawskiej Zachęcie oraz podczas Salonu Zimowego w Białymstoku.

Około 1929 roku był jednym z założycieli Grupy Plastyków Białostockich Forma – Farba – Faktura, do której przynależeli również Nachum Edelman, Czesław Sadowski, Michał Duniec oraz Ichiel Tynowicki. W 1929 lub 1930 roku otrzymał stypendium z białostockiego magistratu, które umożliwiło mu trzyletni pobyt w Paryżu, gdzie uczęszczał do Académie Fernand Léger.

Po przyjeździe do Francji przyjął pseudonim „Benn”, który z czasem stał się jego stałym nazwiskiem, którego używał przez resztę życia. Podczas studiów w akademii, Benn zajął się tworzeniem form geometrycznych, jednak nigdy nie zasłynął jako artysta surrealistyczny czy abstrakcyjny.

W 1932 roku poznał tancerkę i aktorkę Gherę, którą poślubił w 1938 roku, stając się jednocześnie obywatelem francuskim. Po wybuchu II wojny światowej został powołany do wojska i przebywał w Bretanii, a po rozpoczęciu niemieckiej okupacji osiedlił się w Rennes, gdzie wysyłał swoje prace do Salon d’Automne, równocześnie interesując się rzeźbiarstwem.

W 1941 roku, Benn i jego żona zostali uwięzieni w obozie przejściowym w Beaune-la-Rolande, jednak udało im się uzyskać wolność dzięki wsparciu profesora Marcela Brulé oraz krytyka sztuki Lo Duca. Następnie przez 26 miesięcy ukrywali się z pomocą Jeana Paulhana, gdzie poznali wielu ważnych ludzi, takich jak Paul Éluard, Marc Vaux, Frédéric Joliot-Curie oraz Robert Debré. W tym trudnym okresie stworzył cykl 62 utworów, inspirowanych tematyką biblijną.

Po zakończeniu działań wojennych w 1944 roku wrócił na stałe do Paryża, kontynuując swoją twórczość artystyczną. Prawdopodobnie w 1945 lub 1946 roku odwiedził po raz ostatni Białystok, w poszukiwaniu swoich bliskich, z których wszyscy zginęli podczas wojny.

Jego prace były regularnie wystawiane w galeriach oraz muzeach w całej Europie. W 1949 roku Benn podjął współpracę z artystą Markiem Chagallem, by stworzyć wspólną firmę malarską i rzeźbiarską. W 1966 roku powstało towarzystwo „Przyjaciele Dzieł Malarza Benna”. Pod koniec życia przekazał znaczną część swojej kolekcji dzieł francuskiemu miastu Rueil-Malmaison, a w 1987 roku ofiarował 190 obrazów do Musée d’art sacré du Gard. Po śmierci swojej żony Gheri w 1994 roku, muzeum to otrzymało kolejną część jego kolekcji, w tym litografie, obrazy oraz przedmioty prywatne, stając się miejscem z największą liczbą eksponatów poświęconych życiu i działalności artysty.

Kariera

Mając zaledwie piętnaście lat, Benn rozpoczynał swoją artystyczną przygodę, portretując swoich bliskich. W 1926 roku namalował interesujący cykl portretów aktorów teatru „Habima”, który wówczas gościł w Białymstoku. Jego ostatnia wystawa w Polsce miała miejsce w październiku 1931 roku, podczas Salonu Jesiennego, który odbył się w Pałacu Branickich w Białymstoku.

Po przybyciu do Paryża, artysta zwrócił uwagę na rosyjski konstruktywizm oraz sztukę kinetyczną, a później zafascynował się kubizmem. Styl jego twórczości przeszedł znaczną ewolucję. Zaczynając od okresu geometrycznego, pod wpływem działań Wassily’ego Kandinsky’ego, Benn ostatecznie przeszedł w styl symbolizmu, by później przekształcić swoją sztukę w poetycki realizm.

W 1930 roku Benn został członkiem paryskiego Stowarzyszenia Artystów Profesjonalnych. Rok później zorganizowano w Galerie L’Époque jego debiutancką wystawę indywidualną. W latach 1932-1939 jego prace były eksponowane w rozmaitych prywatnych galeriach oraz na wystawach zbiorowych we Francji, w tym w Salonie Jesiennym oraz Salonie Niezależnych. Niestety, w 1940 roku jego prace, tak jak wszystkich artystów żydowskich, zostały odrzucone przez komisję kwalifikacyjną Salonu Jesiennego.

W 1956 roku artysta zdobył Złoty Medal przyznawany przez Salon Artystów Francuskich, a rok później został wyróżniony prestiżową nagrodą Prix de L’Institut de France. W 1960 roku wydawnictwo Lefort opublikowało album zbierający 62 obrazy inspirowane psalmami oraz fragmentami Biblii, które powstały na podstawie jego szkiców stworzonych w okresie ukrywania się podczas II wojny światowej.

W 1962 roku Benn został uhonorowany Grand Médaille de Vermeil de la Ville de Paris. W tym samym roku w Paryżu odbyła się premiera filmu dokumentalnego, który przedstawiał jego życie oraz twórczość. Powrót do współpracy z teatrem nastąpił w 1969 roku, kiedy to stworzył scenografię i kostiumy do spektaklu „Hiob”, wystawianego w Teatrze Narodowym w Amsterdamie.

W 1970 roku otrzymał nagrody od miast Petach Tikwa, Levallois-Perret, Île-de-France oraz Bordeaux. Cztery lata później artysta został uhonorowany nagrodą Académie des Beaux-Arts za cykl „Le Cantique des cantiques” (Pieśń nad pieśniami), ilustrujący wydaną publikację poświęconą tym znanym tekstom biblijnym. W tym samym roku Benn także otrzymał Legię Honorową, a w 1975 roku, z okazji swoich 70. urodzin, przyjął Médaille du Jubilé z Musée de la Monnaie de Paris oraz honorowe obywatelstwo Paryża.

W 1986 roku artysta został uhonorowany międzynarodową nagrodą za przekazanie UNESCO swojego plakatu, symbolizującego pokój oraz prawa człowieka. W 1985 roku powstało jego dzieło „Miłość i Pokój”, które w 1987 roku przekazano do UNESCO i do dziś znajduje się w siedzibie tej organizacji w Paryżu. W 1988 roku Benn otrzymał nagrodę grand prix d’honneur oraz médaille de l’Académie des beaux-arts w Lyonie.

---

Oceń: Benn

---