Erwin Hasbach, urodzony 21 czerwca 1875 roku w Dojlidach, to postać o znaczącym wpływie na historię mniejszości niemieckiej w Polsce w okresie międzywojennym.
Był on działaczem politycznym, który pełnił funkcję posła na Sejm Ustawodawczy w latach 1919–1922. Po zakończeniu swojego mandatu, Hasbach kontynuował działalność polityczną jako senator, zasiadając w Sejmie w I, II, IV i V kadencji w latach 1922–1930 oraz 1935–1939.
Jego osiągnięcia oraz zaangażowanie w sprawy społeczności lokalnej wpływały znacząco na życie mniejszości niemieckiej w Polsce, a jego dziedzictwo przetrwało w pamięci wielu osób związanych z tym okresem historycznym.
Życiorys
Erwin Hasbach był potomkiem Ewalda Hasbacha (1828-1901) oraz Marii, z domu Korner (1842-1941). Jego rodzina była wyznania ewangelicko-reformowanego. W 1860 roku jego ojciec osiedlił się w Choroszczy, gdzie z biegiem lat zdołał zbudować znaczną fortunę. Kluczowym krokiem w umocnieniu ich pozycji finansowej było małżeństwo z siostrzenicą znanego przemysłowca Chrystiana Augusta Moesa z Pilicy. Hasbachowie byli znanymi darczyńcami budowy kościoła ewangelickiego w Białymstoku.
Erwin ukończył gimnazjum w Ełku, a następnie podjął studia z zakresu agronomii na Uniwersytecie w Halle. Swoje umiejętności rozwijał praktycznie, pracując w rolnictwie na Śląsku. W trakcie I wojny światowej służył na froncie zachodnim, a od 1915 roku walczył na froncie wschodnim. W roku 1918 pełnił funkcję oficera łącznikowego przy I Korpusie Polskim gen. Muśnickiego.
Po wojnie Erwin prowadził gospodarstwo w majątku Waliły, położonym koło Białegostoku, a następnie przeniósł się do Zamku Bierzgłowskiego w pobliżu Torunia. W 1919 roku podjął starania, aby wstąpić do Wojska Polskiego, jednak jego prośby zostały odrzucone z uwagi na niemieckie pochodzenie. W 1923 roku współdziałał z rządem polskim w kwestii wypłaty odszkodowań dla Niemców, którzy zostali wysiedleni z Wielkopolski, a na jego cześć nazwano fundusz, który udzielał im kredytów.
Od 1920 roku zasiadał w Sejmie Ustawodawczym, zdobywając mandat z listy Deutsche Partei, reprezentując okręg toruński. W roku 1922 był jednym z pomysłodawców utworzenia Bloku Mniejszości Narodowych, który sukcesywnie zdobył 70 mandatów w wyborach parlamentarnych. W latach 1922-1930 Hasbach zasiadał w Senacie, reprezentując województwo pomorskie. W latach 1934-1939 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Niemców w Polsce.
W 1935 roku został po raz drugi powołany do Senatu przez prezydenta Mościckiego i sprawował mandat senatora do 2 września 1939 roku. Tego dnia został jednak internowany przez polskie władze i deportowany na Kresy Wschodnie. Udało mu się wydostać z tej sytuacji, gdy Armia Czerwona uwolniła go, po czym powrócił do majątku Hermanowo na Pomorzu.
W roku 1939 Erwin Hasbach został odznaczony złotą odznaką NSDAP, do której przynależał od następnego roku. W obliczu nadciągającej Armii Czerwonej w 1945 roku zbiegł do Meklemburgii, a później osiedlił się w Berlinie Zachodnim. Od 1948 roku mieszkał w Badenii, gdzie zaangażował się w zakładanie lokalnego oddziału Ziomkostwa Prusy Zachodnie, którym przewodniczył do 1956 roku.
W życiu prywatnym miał dwie żony: pierwszą, Mally Becker (1877-1904), która była córką generała Gustawa Beckera oraz po jej śmierci wziął ślub z jej siostrą, Dorothe Becker (1881-1947). Z małżeństw pozostawił syna Hasso oraz córkę. Jego brat Artur Hasbach (1864-1940) również odniósł sukcesy jako przemysłowiec w Białymstoku.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Ryszard Kaczorowski | Sala Burton | Zbigniew Czech (dyplomata) | Chajka Grossman | Jadwiga Berak | Wiktor Arcimowicz | Adam Rayski | Barbara Łękawa | Lech Rutkowski | Marek Citko | Pua Rakowska | Krystyna Łukaszuk | Tadeusz Milewski (społecznik) | Jadwiga Zubrycka | Anna Raduchowska-Brochwicz | Adam Arcimowicz | Janusz Prystrom | Łukasz Prokorym | Aleksander Wolski | Henryk LinowskiOceń: Erwin Hasbach