Bożena Baranowska

Kultura i sztuka

Bożena Baranowska to wybitna postać w polskim świecie sztuki, znana nie tylko jako aktorka, ale również jako reżyserka i pedagog. Urodziła się 5 października 1953 roku w Białymstoku, gdzie jej talent artystyczny zaczął się rozwijać.

Wszystkie aspekty jej kariery, od występów teatralnych po role w filmach i telewizji, świadczą o jej wszechstronności. Poza grą na scenie, Baranowska pełniła także funkcję dziekana Wydziału Aktorskiego Europäisches Theaterinstitut (ETI) Schauspielschule w Berlinie w latach 1997–2000, co pokazuje jej zaangażowanie w kształcenie młodych aktorów.

Życiorys

Bożena Baranowska jest uznawana za jedną z wybitnych postaci polskiego teatru. Absolwentka Wydziału AktorskiegoPaństwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, rozpoczęła swoją artystyczną karierę w 1973 roku na deskach Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, gdzie zagrała rolę Lucy w „Operze za trzy grosze” Bertolta Brechta i Kurta Weilla, w reżyserii Ryszarda Kubiaka.

W latach 1977–1984 była związana z Teatrem Polskim we Wrocławiu, a po pewnym czasie powróciła na tę scenę w 1998 roku. W jej twórczości teatralnej wyróżniają się spektakle reżyserowane przez Krystiana Lupy, w których wykreowała postacie takie jak Erna w „Prezydentkach” Wernera Schwaba (1999), Kwasznia w „Azylu” Maksyma Gorkiego (2003) oraz Anna Schreker w „Wycince” Thomasa Bernharda (2014).

W okresie 1984–1998 Baranowska pracowała z powodzeniem za granicą, występując m.in. w berlińskim Teatrze Kreatur (1990–1997). W pewnym momencie swojej kariery zajmowała się również edukacją młodych artystów, wykładając na Wydziale Aktorskim we Wrocławiu oraz na Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Dodatkowo, od 1994 roku jest pedagogiem w Europäisches Theaterinstitut (ETI) Schauspielschule Berlin, gdzie w latach 1997–2000 pełniła rolę dziekana Wydziału Aktorskiego.

Spektakle teatralne

Role

Teatr Polski, Wrocław

Bożena Baranowska zadebiutowała w Teatrze Polskim we Wrocławiu w 1977 roku w spektaklu Rozstanie w czerwcu, gdzie wcieliła się w postać Tanii, a reżyserował go Grzegorz Mrówczyński. W 1978 roku zagrała w Kramie z piosenkami (reż. Tadeusz Kozłowski).

Rok 1979 przyniósł jej rolę Heleny w przedstawieniu Pan Jowialski pod kierunkiem Witolda Zatorskiego, a 1980 rok to podwójne wyzwanie; była Maja Ochołowska w sztuce Opętani (reż. Tadeusz Minc) oraz Zofia Plejtus w Matce (reż. Piotr Piaskowski).

W 1981 roku zagrała w spektaklu Wesele jako Haneczka (reż. Igor Przegrodzki), a następnie w 1982 roku przywdziała rolę Klarysy w Fircyku w zalotach (reż. Jacek Bunsch).

W kolejnych latach mogliśmy ją podziwiać m.in. w Świętoszku jako Elmira (reż. Andrzej J. Dąbrowski, 1983), Krokodylu jako żona (reż. Eugeniusz Korin, 1983) oraz Antygonie jako Ismena (reż. Elżbieta Bułhak, 1984).

W 1998 roku zagrała Baba w Historii PRL wgMrożka, a reżyserował Jerzy Jarocki. A w 1999 roku można było ją zobaczyć w Krwawych godach jako matka (reż. Jan Szurmiej) i w Prezydentkach jako Erna (reż. Krystian Lupa).

W 2001 roku wystąpiła w Przypadku Klary jako Elżbieta (reż. Paweł Miśkiewicz), a dwa lata później zagrała w Azylu jako Kwasznia (reż. K. Lupa).

Leszcze role oraz wydarzenia artystyczne miały miejsce w 2006 roku, w tym Wieczorze Jubileuszowym (reż. Bogdan Tosza) oraz w sztuce One jako Olga (reż. Monika Pęcikiewicz). Również w 2007 roku miała zaszczyt zagrać podwójną rolę w Don Juan wraca z wojny jako matka, Siostra Przełożona (reż. Gadi Roll).

Teatr Telewizji

W ramach Teatru Telewizji bożena również miała okazję zagrać w takich produkcjach jak Doktor medycyny jako Anna w 1977 roku (reż. Tadeusz Aleksandrowicz) oraz w Historii PRL według Mrożka jako Baba w 1999 roku (reż. J. Jarocki).

W 2000 roku wcieliła się w rolę Starej Kobiety w Miłości na Madagaskarze (reż. Waldemar Krzystek), a w 2003 roku zagrała matkę Pawła w Pięknej pani Seidenman (reż. Janusz Kijowski). Jej ostatnia rola w Teatrze Telewizji to znowu postać Elżbiety w Przypadku Klary (reż. P. Miśkiewicz) w 2007 roku.

Reżyseria

W zakresie reżyserii również ma wiele do zaoferowania. Przykładem jej pracy jest Pokojówki J. Geneta, zrealizowane na ETI [Europäische TheaterInstitut] w Berlinie w 1997 roku jako spektakl dyplomowy. Dwa lata później podjęła się reżyserii Operetki W. Gombrowicza (2000) również w Berlinie jako spektakl dyplomowy.

W 2001 roku zrealizowała Letników M. Gorkiego w PWST [Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej] we Wrocławiu, z kolei w 2005 roku Sextett według Niebezpiecznych związków Ch. Hamptona oraz Kwartetu H. Müllera, ponownie na ETI w Berlinie.

Rok 2006 przyniósł jej reżyserię kolejnych sztuk, w tym Don Juana według T. de Moliny oraz A. Puszkina (PWST we Wrocławiu) oraz Orkiestry J. Anouilha, co wykonała na ETI w Berlinie. Ostatnie realizacje jej twórczości, jak Don Juan wraca z wojny (2009) oraz Choroba młodości F. Brucknera (2015), również mają charakter spektakli dyplomowych.

Filmografia

Filmy

Bożena Baranowska, utalentowana aktorka, zadebiutowała w 1979 roku w filmie Kung-fu, gdzie wcieliła się w postać Bendkowskiej. Jej kariera filmowa była bardzo różnorodna, co potwierdzają poniższe tytuły:

  • 1979: Kung-fu jako Bendkowska,
  • 1981: Kobieta samotna jako nauczycielka,
  • 1981: Rdza jako Basia, córka Bryły,
  • 1981: Wielki bieg jako rejestratorka Janka,
  • 1982: Wielki Szu jako żona Jurka,
  • 1984: Baryton,
  • 1985: Daleki dystans jako Elżbieta, sekretarka w klubie,
  • 1986: Głód serca jako Krajewska,
  • 1986: Mewy (fragmenty życiorysu) jako pielęgniarka, koleżanka Zosi,
  • 1992: Mau Mau,
  • 1993: Obcy musi fruwać,
  • 1993: Der Showmaster jako Polka,
  • 2003: Światła jako właścicielka sklepu z sukniami komunijnymi,
  • 2008: Polska Love Serenade.

Jej różnorodne role pokazują, jak wszechstronną i zdolną jest aktorką, która potrafi wciągnąć widza w swoją grę.

Seriale

Poza pracą w filmach, Bożena Baranowska angażowała się również w produkcje telewizyjne. Wśród nich znajduje się wiele popularnych seriali:

  • 1984: Trapez,
  • 1992: Wolffs Revier jako Maria,
  • 1994: Im Namen des Gesetzes jako Ewa Zubrzycki,
  • 2005–2006: Warto kochać jako policjantka Celina,
  • 2013: Prawo Agaty jako Ela, ciotka Kariny (odc. 34).

Każda z jej ról została zapamiętana przez widzów, a jej talent sprawił, że stała się rozpoznawalną postacią w świecie polskiej telewizji.

Nagrody i odznaczenia

Bożena Baranowska, uznawana za wybitną osobowość teatru, zdobyła liczne nagrody oraz odznaczenia w trakcie swojej kariery artystycznej. Oto niektóre z jej osiągnięć:

  • 1980 – otrzymała nagrodę za rolę Heleny w dziele „Pan Jowialski” Aleksandra Fredry podczas VI Opolskich Konfrontacji Teatralnych,
  • 1986 – uhonorowana Złotą Iglicą we Wrocławiu,
  • 2000 – nagroda za rolę Erny w spektaklu „Prezydentki” Wernera Schwaba wystawianym w Teatrze Polskim we Wrocławiu na XL Kaliskich Spotkaniach Teatralnych,
  • 2006 – zdobyła Nagrodę „Gazety Współczesnej” za reżyserię przedstawienia „Między Wenus a Ziemią” w Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy podczas XIX MFT „Walizka” w Łomży,
  • 2011 – odznaczona Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Jej osiągnięcia są dowodem nie tylko talentu, ale również oddania sztuce teatralnej, co czyni ją jedną z najbardziej cenionych postaci w polskim teatrze.

Oceń: Bożena Baranowska

★★★★★
Średnia ocena:4.95 Liczba ocen:7