Władysław Duczko

Nauka i edukacja

Władysław Duczko, urodzony 21 lutego 1946 roku w Białymstoku, to renomowany polski archeolog, który zyskał uznanie zarówno w Polsce, jak i Szwecji. Jego prace koncentrują się na dziejach oraz sztuce wczesnośredniowiecznej Skandynawii, a także Europy Wschodniej, Polski oraz Bizancjum.

Specjalizacja Duczki obejmuje różnorodne aspekty kulturowe i historyczne, odzwierciedlające złożoność epok, w których żył. Jego badania przyczyniają się do lepszego zrozumienia dawnych cywilizacji i ich wpływów na współczesną historię.

Życiorys

Władysław Duczko to wybitny archeolog, który rozpoczął swoją akademicką drogę na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie studiował archeologię powszechną. Po emigracji do Szwecji w 1969 roku, kontynuował swoją edukację w zakresie archeologii skandynawskiej oraz historii sztuki na Uniwersytecie Uppsalskim, a także zajął się numizmatyką na Uniwersytecie Sztokholmskim. W roku 1986 osiągnął znaczący sukces, obroniwszy doktorat w Instytucie Archeologii w Uppsali, który dotyczył ozdób znalezionych w grobach w Birce – znanym ośrodku rzemieślniczo-handlowym z czasów wikingów. Warto wspomnieć, że Duczko prowadził badania na tym stanowisku już w 1979 roku, koncentrując się na dużym kopcu na miejscu Orknösen.

W 1990 roku uzyskał tytuł docenta na Uniwersytecie Uppsalskim. Przez wiele lat był aktywnym członkiem Birkakommité, instytucji przy Królewskiej Szwedzkiej Akademii Literatury, Historii i Starożytności, która miała na celu badanie oraz publikację znalezisk z Birki. Poza tym, jako ekspert w dziedzinie bizantynistyki, pełnił przez siedem lat funkcję przewodniczącego Szwedzkiego Towarzystwa Bizantologicznego.

W latach 90. XX wieku Duczko kierował pracami wykopaliskowymi na jednym z najważniejszych stanowisk wczesnośredniowiecznych w środkowej Szwecji, Starej Uppsali (Gamla Uppsala), która stanowiła centrum kultowo-polityczne państwa Sweów. Jego książka, Viking Rus, opublikowana w 2004 roku (w polskim wydaniu jako Ruś wikingów w 2006), przyniosła mu międzynarodowe uznanie. Nowatorsko omawia ona temat osadnictwa skandynawskiego w Europie Wschodniej oraz wpływ wikingów na rozwój państwowości ruskiej. Dzieło to ukazało się w serii The Northern World, prestiżowej kolekcji naukowych wydawnictwa Brill. Za polską edycję książki Duczko został wyróżniony Nagrodą Klio w kategorii autorskiej.

W 2005 roku, na zaproszenie profesora Jerzego Gąssowskiego, Duczko powrócił do Polski, gdzie podjął pracę na Wyższej Szkole Humanistycznej, obecnie znanej jako Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Tam pełni rolę kierownika Katedry Archeologii i Antropologii Wydziału Historycznego. Rok później uzyskał stopień doktora habilitowanego. Od 2013 roku Duczko prowadzi granty naukowe dotyczące badań nad pochodzeniem srebra w przedmiotach ze skarbów wczesnośredniowiecznych w Polsce oraz nad technologiami wytwarzania ozdób zachodniosłowiańskich w odniesieniu do skarbów polskich i skandynawskich.

Do 2017 roku, Duczko opublikował wiele książek oraz ponad 100 artykułów naukowych, pisząc w siedmiu językach, w tym w polskim, szwedzkim, duńskim, norweskim, angielskim, niemieckim oraz rosyjskim. Jego prace koncentrują się głównie na dawnej Skandynawii oraz relacjach pomiędzy Skandynawami a Słowianami. Duczko jest również zwolennikiem teorii, że chrzest Mieszka I miał miejsce dopiero w 968 roku lub, co bardziej kontrowersyjne, nawet później.

Publikacje

Książki:

  • The filigree and granulation work of the Viking Period. An analysis of the material from Björkö, seria Birka t. V, wyd. Almquist & Wiksell, Stockholm 1985 (praca doktorska),
  • Viking Rus. Studies on the presence of Scandinavians in Eastern Europe, kolekcja History, seria The Northern World, wyd. Brill, Leiden–Boston 2004 (praca habilitacyjna); polskie wydanie: Ruś wikingów. Historia obecności Skandynawów we wczesnośredniowiecznej Europie Wschodniej, tłum. N. Kreczmar, wyd. Trio, Warszawa 2006,
  • Moce wikingów. Tom I: Światy i zaświaty wczesnośredniowiecznych Skandynawów, kolekcja Europa barbarzyńców, Instytut Wydawniczy Erica, Warszawa 2016.

Wybrane artykuły:

  • Arkeologi och miljögeologi i Gamla Uppsala. Studier och rapporter 1, seria Occasional Papers in Archaeology (OPIA) t. 7; 11, Uppsala 1993; 1996 (jako redaktor, a także autor piętnastu rozdziałów),
  • Kungar, thegnar, Tegnebyar, juveler och silverskatter. Om danskt inflytande i Sverige under senvikingatid, „Tor” 27:2, Uppsala 1995,
  • Byzantine Presence in Viking Age Sweden – Archaeological Finds and their Interpretation, w: Rom und Byzanz im Norden. Internationale Fachkonferenz, Kiel, 18–25 September 1994, Stuttgart 1997,
  • Real and Imaginary Contributions of Poland and Rus to the Conversion of Sweden, w: Early Christianity in Central Europe, ed. P. Urbańczyk, Warsaw 1997,
  • Gamla Uppsala – svearnas maktcentrum i äldre och nyare forskning, w: „…Gick Grendel att söka det höga huset…”. Arkeologiska källor till aristokratiska miljöer i Skandinavien under yngre järnålder, seria Hallands Länsmuseers Skriftserie t. 9/GOTARC C, podseria Arkeologiska Skrifter t. 17, Halmstad 1997,
  • Viking Sweden and Islam – an Archaeological View, w: Byzantium and Islam in Scandinavia. Papers of the Symposium held at Uppsala, 15–16 June 1996, Göteborg 1998,
  • Continuity and transformation: the tenth century AD in Sweden, w: The neighbours of Poland in the 10th century, ed. P. Urbańczyk, Warszawa 2000,
  • Obecność skandynawska na Pomorzu i słowiańska w Skandynawii we wczesnym średniowieczu, w: Salsa Cholbergiensis. Kołobrzeg w średniowieczu, red. L. Leciejewicz, M. Rębkowski, Kołobrzeg 2000,
  • Year 1000 – Point of no return for the Early Medieval Swedish Kingdom, w: Europe around the Year 1000, ed. P. Urbańczyk, Warsaw 2001,
  • Test or Magic? Pecks on Viking-Age Silver, w: Moneta mediaevalis. Studia numizmatyczne i historyczne ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Suchodolskiemu w 65. rocznicę urodzin, red. R. Kiersnowski i inni, Warszawa 2002,
  • The fateful hundred years: Sweden in the eleventh century, w: The neighbours of Poland in the 11th century, ed. P. Urbańczyk, Warszawa 2002,
  • The missionary phase of Christianisation in Denmark and Sweden, w: Christianization of the Baltic Region, seria Castri Dominae Nostrae Litterae Annales t. I, Pułtusk 2004,
  • Król Anund, rebelia Sveów i kometa Halleya. Źródła pisane, archeologiczne i astronomiczne do jednego wydarzenia z lat 830, w: Ad fontes. O naturze źródła historycznego, seria Acta Universitatis Wratislaviensis t. 2675, podseria Historia t. CLXX, Wrocław 2004,
  • Zebrać, zdeprecjonować, schować i zapomnieć. O skarbach srebrnych Skandynawii okresu wikingów, „Wiadomości Numizmatyczne” rok XLIXZ, 2 (180), Warszawa 2005,
  • Odyn z białym niedźwiedziem. Jak działał mechanizm daru w jedenastowiecznej Skandynawii, w: Do, ut des – dar, pochówek, tradycja, seria Funeralia Lednickie t. 7, Poznań 2005,
  • Genom Mikołaja Kopernika i księgozbiór astronoma w Uppsali, w: Warmińska Kapituła Katedralna – Dzieje i wybitni przedstawiciele, Olsztyn 2010,
  • Akulturacja, w: Badania nad przeszłością społeczną. Podstawy konceptualizacji z perspektywy archeologicznej, red. S. Tabaczyński i inni, Poznań 2012,
  • Reach consensus then make war. Politics of alliances in the 12th century Scandinavia, w: Consensus or Violence? Cohesive forces in early and high medieval societies (9th–14th c.), ed. S. Moździoch, P. Wiszewski, seria Interdisciplinary Medieval Studies t. I, Wrocław 2013,
  • With Vikings or without? Scandinavians in Early Medieval Poland. Approaching an old problem, w: Scandinavian Culture in Medieval Poland, ed. S. Moździoch, B. Stanisławski, P. Wiszewski, seria Interdisciplinary Medieval Studies t. II, Wrocław 2013,
  • Viking-age Wolin (Wollin) in the Norse context of the southern coast of the Baltic Sea, „Scripta Islandica” 65, Uppsala 2014,
  • Tworzenie królestwa Svitjod-Svearike w wizjach historiografii i archeologii szwedzkiej, w: Instytucja „wczesnego państwa” w perspektywie wielości i różnorodności kultur, red. J. Banaszkiewicz, M. Kara, H. Mamzer, Poznań 2015,
  • Status and Magic. Ornaments used by the Bodzia Elites, w: Bodzia. A Late Viking-Age Elite Cemetery in Central Poland, wyd. Brill, Leiden–Boston 2015; rozbudowana polska wersja: Status i magia. Ozdoby elit pochowanych w Bodzi, w: Bodzia. Elitarny cmentarz z początków państwa polskiego, red. A. Buko, Warszawa 2016.

Przypisy

  1. Prof. Władysław Duczko o chrzcie Mieszka I [online], wp.pl [dostęp 12.09.2018 r.]
  2. Autorzy - Erica [online], www.wydawnictwoerica.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
  3. ISBN 978-83-7436-126-2
  4. ISBN 978-83-65310-44-6
  5. ISBN 83-86951-33-8
  6. ISBN 83-854-6388-7
  7. ISBN 83-900-2715-1
  8. ISBN 83-718-1211-6
  9. ISBN 83-718-1205-1
  10. ISBN 83-718-1271-X
  11. ISBN 83-897-0905-8
  12. ISBN 83-229-2564-6
  13. ISBN 83-919-2037-2
  14. ISBN 83-930-6478-3
  15. ISBN 978-83-63760-09-0
  16. ISBN 978-83-63760-04-5
  17. ISBN 978-83-63760-15-1
  18. ISBN 978-83-63760-69-4

Oceń: Władysław Duczko

★★★★★
Średnia ocena:4.79 Liczba ocen:12