Stanisław Konstanty Gruszczyński, urodzony 2 listopada 1880 roku w Starosielcach, był postacią o znaczącym wpływie na polską politykę i samorządność. Jego życie i działalność zakończyły się 13 października 1943 roku we Lwowie.
Jako polityk oraz aktywny działacz samorządowy, Gruszczyński odegrał ważną rolę w kształtowaniu lokalnych struktur władzy. Jego inicjatywy i zaangażowanie przyczyniły się do rozwoju społeczności, w której działał.
Życiorys
Stanisław Konstanty Gruszczyński przyszedł na świat 2 listopada 1880 roku w miejscowości Starosielce. W młodości uczęszczał do gimnazjum w Woroneżu oraz Kielcach. W 1904 roku zakończył edukację w Średniej Szkole Mechaniczno-Technicznej M. Mittego z siedzibą w Warszawie.
Już od 1899 roku zaangażował się w życie polityczne, przystępując do Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1900 roku był więziony w Cytadeli Warszawskiej. W 1906 roku brał udział w IX Zjeździe PPS, podczas którego doszło do rozłamu w partii. W wyniku tego rozłamu, Gruszczyński przeszedł do PPS-Lewicy. W obliczu prześladowań ze strony rosyjskiej żandarmerii musiał uciekać za granicę, jednak powrócił do kraju na końcu I wojny światowej.
W swojej karierze publicznej był czynny jako działacz samorządowy. Wielokrotnie pełnił funkcję burmistrza lub prezydenta miasta. W latach 1919–1921 sprawował urząd prezydenta Tomaszowa Mazowieckiego, a następnie od 1921 do 1926 roku był burmistrzem Ostroga na Wołyniu. W latach 1926–1934 kierował miastem Kutno, a w okresie 1934–1939 pełnił funkcję burmistrza Pruszkowa.
W latach 1928–1930 zasiadał jako senator II kadencji, gdzie dostał się z listy numer 2 województwa warszawskiego. W ramach pracy senackiej angażował się w działalność komisji administracyjnej oraz samorządowej.
Po wybuchu II wojny światowej, w obawie przed aresztowaniem, uciekł do Lwowa, gdzie podjął pracę na Cmentarzu Łyczakowskim. W 1941 roku okazał wielkie serce, udzielając schronienia osieroconemu żydowskiemu chłopcu, ukrywając go w swoim mieszkaniu. Niestety, ta heroiczna postawa miała dla Gruszczyńskiego tragiczne konsekwencje; uciekając przed niemieckimi żołnierzami, skoczył z okna, co skończyło się poważnymi obrażeniami. Po wypadku nie udało mu się odzyskać świadomości, a zmarł 13 października 1943 roku. Jego ciało spoczęło na Cmentarzu Łyczakowskim.
Był mężem Marii z d. Glinieckiej, z którą doczekał się trójki dzieci: dwóch córek – Wiesławy i Haliny, oraz syna Zdzisława.
Ordery i odznaczenia
Stanisław Konstanty Gruszczyński był postacią, która zdobyła szereg odznaczeń za swoje zasługi. W szczególności wyróżnił się medalem, który przyznano mu za wkład w walkę o niepodległość.
- Medal Niepodległości, przyznany 8 listopada 1937 roku,
- Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 3 czerwca 1937 roku.
Przypisy
- Stanisław Sławomir Nicieja: Ogród snu i pamięci. Dzieje Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie oraz ludzi tam spoczywających w latach 1786–2010. Warszawa: Wydawnictwo MS, 2010, s. 315.
- a b c d e Małgorzata Smogorzewska: Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik Biograficzny. Andrzej Krzysztof Kunert (red.). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, tom II E-J, 2000, s. 169–170. ISBN 83-7059-479-4.
- M.P. z 1937 r. nr 125, poz. 196 „za zasługi w służbie samorządowej i na polu pracy społecznej”.
- M.P. z 1937 r. nr 259, poz. 409 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Gruszczyński wspominany w artykule „Moje kresy. Halszka z Ostroga” na portalu nto.pl. [dostęp 25.02.2014 r.]
- Kalendarium na stronie Tomaszowa – 9 marca 1919 Gruszczyński został wybrany prezydentem miasta. [dostęp 25.02.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Kazimierz Halicki (polityk) | Dariusz Boguski | Stanisław Jarecki (wojewoda) | Adam Niemczewski | Aleksandr Guriewicz | Elżbieta Kaufman-Suszko | Chona Bobrowicki | Paweł Szrot | Michał Chyczewski | Janina Duda (1918–2018) | Tomasz Madras | Luba Kowieńska | Bohdan Józef Paszkowski | Mieczysław Rutkowski | Barbara Ciruk | Anna Kiełcz | Adam Gwara | Leszek Zawadzki | Sebastian Łukaszewicz | Bogna JankeOceń: Stanisław Konstanty Gruszczyński