Aleksander Smolar

---

Życiorys

Aleksander Smolar rozpoczął swoje studia na Wydziale Łączności Politechniki Warszawskiej, jednak później postanowił zmienić kierunek na socjologię oraz ekonomię na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończył tę uczelnię w 1964 roku.

W latach 60. XX wieku był asystentem Włodzimierza Brusa na Wydziale Ekonomii Politycznej UW. Od 1954 do 1957 roku angażował się w działalność Związku Młodzieży Polskiej, a następnie do 1964 roku był członkiem Związku Młodzieży Socjalistycznej. W 1962 roku wziął udział w zakładaniu Politycznego Klubu Dyskusyjnego, który został stworzony z inicjatywy Komitetu Uczelnianego ZMS pod patronatem Karola Modzelewskiego. Aleksander Smolar był także członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1963-1968 pełnił rolę II sekretarza komitetu PZPR na Wydziale Ekonomii Politycznej UW, ale został usunięty z partii m.in. z powodu publicznej obrony Leszka Kołakowskiego.

W marcu 1968 roku brał udział w protestach, co doprowadziło do jego aresztowania oraz osadzenia w więzieniu do lutego 1969 roku. Po zwolnieniu z zakładu karnego i wydaleniu z uczelni, rozpoczął pracę w różnych przedsiębiorstwach przemysłowych. W 1971 roku podjął decyzję o emigracji, spędzając jakiś czas we Włoszech, Wielkiej Brytanii oraz Francji. W tym okresie był założycielem oraz redaktorem naczelnym kwartalnika politycznego „Aneks”, który funkcjonował w latach 1973-1990. Działał jako rzecznik Komitetu Obrony Robotników oraz następnie Komitetu Samoobrony Społecznej KOR za granicą, a także pracował w Centre National de la Recherche Scientifique w Paryżu.

Po 1989 roku pełnił funkcję doradcy premierów Tadeusza Mazowieckiego (w zakresie polityki) oraz doradcy Hanny Suchockiej (dotyczącej polityki zagranicznej). Od początku lat 90. zaangażował się w działalność krajową Unii Demokratycznej oraz Unii Wolności. W 1991 roku objął stanowisko prezesa zarządu Fundacji im. Stefana Batorego, gdzie pozostał aż do 2020 roku. Oprócz tego, został członkiem rady Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) oraz zastępcą przewodniczącego Rady Naukowej Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu. Jest zwolennikiem federalizacji Europy, postulującym wspólną politykę zagraniczną oraz obronną.

Odznaczenia i nagrody

W 2011 roku prezydent Bronisław Komorowski uhonorował Aleksandra Smolara Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Oprócz tego, zdobył on również prestiżową francuską Legię Honorową.

W 2009 roku, w uznaniu jego osiągnięć w tworzeniu forum poważnej debaty, a także znaczącego wkładu w promowanie demokracji i działalność naukową, minister Radosław Sikorski przyznał mu Odznakę Honorową „Bene Merito”.

Smolar został także laureatem Nagrody im. ks. Józefa Tischnera w 2009 roku za całokształt swojej twórczości oraz Nagrody Specjalnej Lewiatana, która została mu przyznana przez Konfederację Lewiatan w 2011 roku.

Życie prywatne

Aleksander Smolar jest synem przedwojennych działaczy komunistycznych, którzy pochodzili z rodzin żydowskich. Jego rodzicami są Grzegorz (Hersz) Smolar oraz Walentyna Najdus-Smolar. Aleksander ma także brata, Eugeniusza Smolara. W życiu osobistym jest mężem Ireny Grosfeld-Smolar. Dodatkowo, jest ojcem Anny Smolar, która z powodzeniem działa jako reżyserka teatralna, oraz Piotra Smolara, który pracuje jako dziennikarz.

Wybrane publikacje

Oto zestawienie wybranych publikacji Aleksandra Smolara, które podkreślają jego wkład w badania nad globalizacją, władzą oraz demokracją.

• Globalization, Power and Democracy. (współwydawca Marc Plattner), The Johns Hopkins University Press, Waszyngton 2000,
• Entre Kant et Kosovo. Etudes offertes à Pierre Hassner. (we współpracy z Anne-Marie Le Gloannec), Presses de Sciences Po, Paryż 2003,
• Tabu i niewinność. Universitas, Kraków 2010.

---

Oceń: Aleksander Smolar

---