Podlaski Oddział Straży Granicznej imienia gen. dyw. Henryka Minkiewicza to jeden z dziewięciu oddziałów wchodzących w skład Straży Granicznej. Posiada swoją siedzibę w Białymstoku i odpowiedzialny jest za ochronę odcinka granicy państwowej o długości 246,93 km, która przebiega granicą z Republiką Białoruską.
Na północ od Podlaskiego Oddziału znajduje się Warmińsko-Mazurski OSG, natomiast na południu sąsiaduje z Nadbużańskim OSG, który pilnuje granicy z Republiką Litewską oraz znów z Republiką Białorusi. Tym samym, zasięg działania Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej obejmuje również odcinek o długości 104,28 km, dotyczący granicy wewnętrznej Unii Europejskiej, a konkretnie granicy polsko-litewskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Formowanie Oddziału Straży Granicznej w Białymstoku rozpoczęło się w lutym 1991 roku. W dniu 14 lutego tego samego roku Komendant Główny SG, płk prof. dr hab. Marek Lisiecki, wydał Zarządzenie Nr 6/91, na mocy którego powstał Oddział Straży Granicznej w Białymstoku, odpowiedzialny za ochronę odcinka granicy państwowej od znaku granicznego nr 1988, aż do znaku granicznego nr 1346. Te znaki wyznaczają granice służbowej odpowiedzialności Oddziału SG w Kętrzynie oraz Chełmie.
Na podstawie Rozkazu Specjalnego Nr Pf-30 z dnia 18 lutego 1991 roku, Komendant Główny Straży Granicznej nadał białostockiemu oddziałowi formalną nazwę „Podlaski Oddział Straży Granicznej”, z siedzibą w Białymstoku. W kwietniu 1991 roku, zgodnie z Zarządzeniem Komendanta Głównego SG Nr 6/91, do Warmińsko-Mazurskiego Oddziału SG w Kętrzynie przekazano strażnice znajdujące się w Węgorzewie, Baniach Mazurskich oraz Gołdapi.
Kolejnym ważnym zarządzeniem było to wydane 30 kwietnia 1991, czyli Zarządzenie nr 019, które dotyczyło organizacji Oddziału SG w Chełmie oraz reorganizacji Oddziałów SG w Białymstoku i Przemyślu. Decyzją podjętą w maju 1991 roku, zredukowano obszar odpowiedzialności oddziału na południu do linii rzeki Bug. W wyniku tej decyzji, graniczne jednostki organizacyjne w Janowie Podlaskim, Terespolu oraz Sławatyczach przekazano do Nadbużańskiego Oddziału SG w Chełmie.
Dnia 7 maja 1991 roku, Komendant Główny Straży Granicznej, płk prof. dr hab. Marek Lisiecki, wydał zarządzenie nr 012, w wyniku którego 16 maja tegoż roku rozwiązano Podlasko-Mazurską Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza w Białymstoku. Równocześnie, tym samym zarządzeniem, powołano do życia Podlaski Oddział Straży Granicznej w Białymstoku, który wpisał się w struktury według etatu nr 44/015, obejmując 952 funkcjonariuszy oraz 70 pracowników urzędów państwowych.
Na podstawie Decyzji nr 1 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 20 stycznia 1992 roku, Podlaski Oddział Straży Granicznej otrzymał zaszczytne imię „Gen. dyw. Henryka Minkiewicza” oraz sztandar, który został uroczyście wręczony 23 maja 1992 roku.
W dniu 2 listopada 2010 roku, w wyniku Zarządzenia nr 64 Komendanta Głównego Straży Granicznej, określono oraz wprowadzono symbol Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej, co stanowiło istotny krok w kierunku ujednolicenia identyfikacji jednostki.
Zasięg terytorialny
Na początku swojej działalności Podlaski Oddział Straży Granicznej zapewniał ochronę granicy państwowej o łącznej długości 351,2 km. Jego zasięg obejmował województwa: białostockie oraz suwalskie.
Po upadku Związku Radzieckiego oraz ustanowieniu nowych granic, oddział ten odpowiedzialny był za bezpieczeństwo odcinka granicy o długości 246,93 km z Republiką Białorusi oraz 104,28 km z Republiką Litwy.
Obecnie jego terytorialny zasięg obejmuje całe województwo podlaskie.
W ramach działań Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej, nadzór sprawowali komendant oddziału, a także komendanci strażnic i placówek granicznych. Po reorganizacji w 2004 roku funkcje te ograniczyły się do komendanta oddziału oraz komendantów placówek.
Ochrona granicy sprawowana przez POSG przebiega przede wszystkim w obrębie lądowym, a jej trasa przecina wielkie kompleksy leśne, takie jak Puszcza Augustowska, Knyszyńska oraz Białowieska. Co więcej, strefa działania oddziału obejmuje również tereny czterech parków narodowych: Białowieskiego, Biebrzańskiego, Narwiańskiego oraz Wigierskiego, a także różnorodne parki krajobrazowe.
Struktura organizacyjna
Dnia 16 maja 1991 roku, przedstawiono kadrę kierowniczą oraz strukturę organizacyjną Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej. Informacje na ten temat można znaleźć w publikacji dotyczącej reorganizacji formacji granicznej, która jest dostępna w artykule Jana Nikołajuka w Biuletynie z 2014 roku, na stronach 84-85 oraz 95.
W skład granicznych jednostek organizacyjnych wchodzą:
- Strażnica Straży Granicznej w Czeremsze,
- Strażnica Straży Granicznej w Białowieży,
- Strażnica Straży Granicznej w Gródku – kpt. SG Turczyński Aleksander (Komendant),
- Strażnica Straży Granicznej w Sokółce,
- Strażnica Straży Granicznej w Lipsku,
- Samodzielna Strażnica Odwodowa Straży Granicznej w Augustowie – mjr SG Piotrowski Andrzej (Naczelnik),
- Strażnica Straży Granicznej w Sejnach,
- Strażnica Straży Granicznej w Rutce Tartak,
- Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Czeremsze – kpt. SG Więcław Andrzej (Komendant),
- Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Siemianówce – ppor. SG Niczyporuk Jan (Komendant),
- Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej Bobrowniki–Zubki Białostockie – kpt. SG Noskiewicz Zbigniew (Komendant),
- Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Kuźnicy – kpt. SG Karpienko Jerzy (Komendant),
- Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Ogrodnikach – por. SG Duda Kazimierz (Komendant).
W dniu 22 marca 2002 roku zainaugurowano działalność Punktu Kontaktowego Straży Granicznej w Granicznej Placówce Kontrolnej w Budzisku, mającego na celu poprawę wymiany informacji z Republiką Litewską.
Od 2003 roku, działalność Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej regulowało Zarządzenie nr 35 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 24 września 2003, dotyczące regulaminu organizacyjnego Komendzie tego Oddziału, który nosi imię gen. dyw. Henryka Minkiewicza z Białegostoku, co zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym KGSG z późniejszymi zmianami.
Rok 2005 przyniósł istotną zmianę – 24 sierpnia zlikwidowano dotychczasowe strażnice oraz placówki kontrolne, tworząc nowe placówki Straży Granicznej, co spowodowało, że poprzedni funkcjonariusze stali się pracownikami nowo powstałych struktur.
Od 22 kwietnia 2014 roku, funkcjonowanie Podlaskiego Oddziału reguluje Zarządzenie nr 54 Komendanta Głównego Straży Granicznej, które nadaje regulamin organizacyjny Komendzie Oddziału im. gen. dyw. Henryka Minkiewicza w Białymstoku.
Komendą Oddziału kieruje Komendant, wspomagany przez zastępców, głównego księgowego oraz kierowników poszczególnych komórek organizacyjnych. W strukturze tej znajdują się również:
- Wydział Graniczny,
- Punkt Kontaktowy w Budzisku,
- Wydział Operacyjno-Śledczy,
- Wydział do Spraw Cudzoziemców,
- Wydział Koordynacji Działań,
- Wydział Łączności i Informatyki,
- Wydział Kadr i Szkolenia,
- Pion Głównego Księgowego,
- Wydział Techniki i Zaopatrzenia,
- Wydział Zabezpieczenia Działań,
- Wydział Ochrony Informacji,
- Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego,
- Wydział Analiz, Informacji i Współpracy Międzynarodowej,
- Służba Zdrowia Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej z siedzibą w Białymstoku,
- Strzeżony Ośrodek dla Cudzoziemców w Białymstoku.
Obecnie w strukturze Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej znajduje się 16 placówek straży granicznej, z czego 13 zajmuje zewnętrzną granicę Unii Europejskiej (w tym 6 ma charakter przejść granicznych), a 3 – wewnętrzną granicę UE.
Wymienione placówki to:
- Placówka Straży Granicznej w Rutce-Tartak im. Marszałka Józefa Piłsudskiego,
- Placówka Straży Granicznej w Augustowie,
- Placówka Straży Granicznej w Sejnach,
- Placówka Straży Granicznej w Płaskiej,
- Placówka Straży Granicznej w Lipsku,
- Placówka Straży Granicznej w Nowym Dworze,
- Placówka Straży Granicznej w Kuźnicy,
- Placówka Straży Granicznej w Szudziałowie,
- Placówka Straży Granicznej w Krynkach,
- Placówka Straży Granicznej w Bobrownikach,
- Placówka Straży Granicznej w Michałowie,
- Placówka Straży Granicznej w Narewce,
- Placówka Straży Granicznej w Białowieży,
- Placówka Straży Granicznej w Dubiczach Cerkiewnych,
- Placówka Straży Granicznej w Czeremsze,
- Placówka Straży Granicznej w Mielniku.
Przypisy
- Zarządzenie nr 94 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 30.10.2014 r. zmieniające zarządzenie w sprawie utworzenia placówek i dywizjonów Straży Granicznej, określenia ich terytorialnego zasięgu działania, a także określenia szczegółowego zakresu zadań terenowych organów Straży Granicznej oraz organizacji komend oddziałów, placówek i dywizjonów (Dz. Urz. KGSG 2014.116 Ogłoszony: 30.10.2014 r.) [dostęp 17.02.2015 r.]
- Zarządzenie nr 54 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 22.04.2014 r. w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Komendzie Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej imienia gen. dyw. Henryka Minkiewicza z siedzibą w Białymstoku (Dz. Urz. KGSG 2014.44 Ogłoszony: 22.04.2014 r.) [dostęp 17.02.2015 r.]
- Nikołajuk 2014 r., s. 91-93.
- Nikołajuk 2014 r., s. 84.
- Nikołajuk 2014 r., s. 83-84.
- Nikołajuk 2014 r., s. 82-83.
- Nikołajuk 2014 r., s. 79-80.
- Nikołajuk 2011 r., s. 127.
- Goryński 2012 r., s. 199.
- Łach 2013 r., s. 289.
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 24.03.2011 r. w sprawie utworzenia oddziałów Straży Granicznej. (Dz.U. 2011 nr 69 poz. 370)
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 11.12.2001 r. w sprawie utworzenia oddziałów Straży Granicznej. (Dz.U. 2001 nr 152 poz. 1733)
- Ustawa z 12.10.1990 r. o Straży Granicznej Art. 5.1. Tekst ogłoszony (Dz.U. 1990 nr 78 poz. 462)
- Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 04.09.2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Straży Granicznej Art. 5.1. (Dz. Urz. 2014 poz. 1402)
- Zarządzenie nr 64 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 02.11.2010 r. w sprawie określenia wzorów symboli jednostek organizacyjnych Straży Granicznej (Dz. Urz. KGSG Nr 11, poz. 53) [dostęp 15.01.2015 r.]
- Dz.U. z 2024 r. poz. 694
- Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757
- Dz.U. z 2002 r. nr 22, poz. 213
Pozostałe obiekty w kategorii "Instytucje i organizacje rządowe":
Sąd Apelacyjny w Białymstoku | Sąd Okręgowy w Białymstoku | Gmach Sądu Apelacyjnego w Białymstoku | Chorągiew Białostocka ZHP | Archiwum Państwowe w Białymstoku | Ratusz w BiałymstokuOceń: Podlaski Oddział Straży Granicznej