Ryszard Woźniak to postać niezwykle interesująca, znany malarz i performer, który urodził się 13 czerwca 1956 roku w Białymstoku. Jego różnorodna twórczość obejmuje nie tylko malarstwo, ale również autorstwo instalacji artystycznych oraz teoretyczne podejście do sztuki.
Oprócz swoich działań twórczych, Woźniak jest również pedagogiem, dzielącym się swoją wiedzą z młodszymi pokoleniami artystów. Jego prace zasługują na uwagę zarówno ze względu na oryginalny styl, jak i głęboką refleksję nad zagadnieniami sztuki.
Życiorys
Ryszard Woźniak to artysta, którego kariera rozpoczęła się w latach 1976–1981, kiedy to podjął studia na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni prowadzonej przez Stefana Gierowskiego. Po zakończeniu nauki, w latach 1982–1988, rozpoczął pracę na swojej macierzystej uczelni, gdzie dostarczał studentom wiedzy o technologii malarstwa. Jego kariera artystyczna związana jest z Gruppą, w której aktywnie uczestniczył w licznych wystawach oraz projektach, a także współredagował wydawane przez nią pismo „Oj dobrze już”.
Ważnym momentem w życiu artysty było jego zaangażowanie w latach 1985–1989 w projekt polichromii cerkwi neounickiej, która znajduje się w Kostomłotach na Podlasiu. W 1986 roku Woźniak przebywał na stypendium w Berlinie Zachodnim, a w latach 1991/1992 wykładał w Szkole Sztuki w Warszawie, którą założyli Jarosław Modzelewski oraz Marek Sobczyk. Od 1992/1993 roku prowadzi pracownię malarstwa w Katedrze Sztuki i Kultury Plastycznej Uniwersytetu Zielonogórskiego w Zielonej Górze. W swoim dorobku artystycznym Woźniak ma także koncepcję Sztuka podziwu.
Wczesne prace malarskie Woźniaka z lat 1982–1985 cechowały się niezwykłą różnorodnością form, wykorzystując znaki i emblematy w niefiguratywnych obrazach, które niosły polityczny oraz prześmiewczy ładunek (takie jak: Nowa fala popierdala, Prom kosmiczny piekło niebo). Od 1984 roku jego twórczość przyjęła nowy kierunek, w którym ograniczał paletę barw, malując rzadką, cieknącą farbą (np. Entuzjazm sztuki, Dzieweczko wstań). W tym samym czasie tworzył również serie prac ukazujących deformacje postaci oraz gesty w tzw. „papierach” (Rozbij czaszkę, Kain i Abel).
Ekspresjonizm zdominował jego malarstwo w latach 1986–1987, co objawiało się bogatą fakturą i wyrazistą kolorystyką jego dzieł (np. Manipulacja, Przymierze Abrama). Najbardziej znaczącym obrazem tego okresu jest Dom dla nieuleczalnie chorych – uczczenie pamięci Katarzyny Kobro. Po stypendium w Berlinie Zachodnim, w latach 1987–1989, Woźniak eksplorował malarstwo symboliczne i metaforyczne, co przyczyniło się do powstania wielu znaczących prac (Bramy raju, Poprzedni ja).
W serii „Mebli” (1989–1990) artysta oddalił się od przedstawiania postaci ludzi, koncentrując się na przestrzeniach (Nie tu, Salon Izy). W kolejnych latach, obrazy z lat 1991–1992 wykazywały nową tendencję w operowaniu jednym płaszczyzną i stonowaną kolorystyką, a w 1991 roku powstały jego pierwsze obrazy wielokrotne, które były przez niego wykorzystywane w instalacjach.
Ważnym momentem w jego karierze była wystawa Egocentryczny manipulator w Galerii DAP w 1995 roku, która pokazała jego podejście do instalacji malarskich. Od 2000 roku pasmo twórczości Ryszarda Woźniaka wzbogaciło się o dzieła takie jak: Autorytety, Kandydat na prezydenta, Parada równości. W 2008 roku rysowały się jego powroty do koncepcji obrazu jako jednostkowego dzieła (Obrazy fantastyczne).
Obok malarstwa, Ryszard Woźniak podejmował również działania performatywne, które ewoluowały od prostych interakcji z publicznością do złożonych projektów czasochłonnych. Jego prace, określane jako pseudo-performance, nawiązywały do jego malarskiej działalności, i stały się częścią zbiorowych manifestacji. Po latach, jego akcje skupiły się na próbie nawiązania bliższego kontaktu z widzami, co miało miejsce podczas takich wydarzeń jak Metafora siły oraz Dokumenty estetyczne.
Wybrane nagrody
Ryszard Woźniak, uznawany za jednego z wybitniejszych twórców, zdobył szereg prestiżowych nagród w ciągu swojej kariery. Oto niektóre z nich:
- 1968 – I nagroda w szkolnym konkursie Klubu Piekiełko na plakat Meksyk 68,
- 1981 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za wybitne osiągnięcia w nauce,
- 1987 – I nagroda II Krajowe Biennale Młodych pn. Droga i Prawda, Wrocław,
- 1999 – I nagroda I Biennale Małych Form Fotograficznych, BWA Poznań.
Wybrane wystawy i akcje indywidualne
Ryszard Woźniak, uznany artysta, zrealizował szereg ważnych wystaw oraz indywidualnych akcji, które zyskały znaczną popularność w środowisku artystycznym. Jego twórczość w latach 80-tych i później przyciągnęła uwagę nie tylko krytyków, ale także szerokiej publiczności.
W 1984 roku odbyła się akcja Szalony młotek, w której artysta współpracował z Pawłem Kowalewskim. Wydarzenie miało miejsce w Pracowni Dziekanka w Warszawie i stanowiło przykład performance.
Rok później, w 1985, Woźniak zorganizował wystawę Co się teraz dzieje w raju w Biurze Wystaw Artystycznych w Lublinie, która podjęła ważne dla sztuki tematy.
W 1988 roku miał miejsce kolejny istotny moment w karierze artysty: Ślepy ołówek, akcja uliczna rysowania z zawiązanymi oczami na Manhattanie w Nowym Jorku, dokumentowana przez Andrzeja Mrozka. Kolejne lata przyniosły inne znaczące wystawy, jak Stare ZOO w Poznaniu (1989), dla której stworzono katalog z tekstem autorskim.
W 1993 roku artysta pojawił się z wystawą Figura nicości w Galerii Sztuki Współczesnej w Sandomierzu, również wzbogaconą o katalog z jego autorskim tekstem. W 1995 roku w warszawskiej Galerii DAP zrealizował wystawę Egocentryczny manipulator, która miała swój katalog.
Rok 1998 przyniósł wystawę Wiara i praca w Galerii BWA w Zielonej Górze, wspartą katalogiem i tekstem autorskim. Następnie, w 2002 roku, w Galerii XX1 w Warszawie został zorganizowany event Metafora siły, który także zawierał akcję performance oraz pięć edytowanych pocztówek.
Woźniak kontynuował swoją twórczość z wystawą w 2003 roku pod tytułem Entuzjazm sztuki w Galerii Awangarda BWA we Wrocławiu, która zawierała m.in. katalog dwujęzyczny oraz płytę CD z dokumentacją filmową. W 2004 roku w Galerii Nowy Wiek w Zielonej Górze zrealizowano Dokumenty estetyczne, co było kontynuacją jego działań artystycznych o charakterze instalacyjnym, przy udziale performansu. Wydarzenie to miało miejsce w Muzeum Ziemi Lubuskiej.
Na zakończenie, w 2008 roku, odbyła się wystawa Grand Reserva w Galerii Studio w PKiN w Warszawie, która również została udokumentowana w formie katalogu. Każda z tych akcji przyczyniła się do kształtowania oblicza sztuki współczesnej w Polsce i za granicą.
Wybrane wystawy zbiorowe
Ryszard Woźniak posiada bogaty dorobek artystyczny, który obejmuje szereg wystaw zbiorowych na przestrzeni lat. Oto niektóre z nich:
- 1983, Las, góra, a nad górą chmura, Pracownia Dziekanka, Warszawa,
- 1985, Sztuka podziwu, Wystawa malarstwa Gruppy, Galeria SHS (Stowarzyszenie Historyków Sztuki), Warszawa (katalog z tekstem autorskim),
- 1987, Kuda Gierman. Künstlergruppen zeigen Gruppenkunstwerke, Halle K 18, Kassel, akcja wspólnego malowania (katalog),
- 1987, Realizm radykalny. Abstrakcja konkretna, Sztuka drugiej połowy lat osiemdziesiątych, Muzeum Narodowe, Warszawa (katalog),
- 1988, Polish Realities. New Art from Poland, Third Eye Centre, Glasgow (katalog),
- 1990, Raj utracony. Sztuka polska w roku 1949 i 1989, Centrum Sztuki Współczesnej, Zamek Ujazdowski, Warszawa (katalog),
- 1991, Doppelte Identität. Polnische Kunst zu Beginn der neunziger Jahre, Landesmuseum, Wiesbaden, Niemcy (katalog),
- 1991, Kunst Europa, 63 deutsche Kunstvereine zeigen Kunst aus 20 Ländern. Polen (aut. A. Pohlen, T. Gerstner), Bonner Kunstverein, Bonn, wystawa rysunku: Brühler Kunstverein, Villa Minima, Brühl (katalog),
- 1992, Art contemporain polonais, Polska sztuka współczesna, Galeria E.S.P.A.C.E. Peiresc, Toulon (katalog),
- 1992, Gruppa 1982 1992, Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Warszawa (katalog),
- 2000, Polonia Polonia, Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Warszawa (Kongres Kultury Polskiej),
- 2000, Die vier Jahreszeiten. Polskie malarstwo pejzażowe od połowy XVIII wieku do chwili obecnej, Schirn Kunsthalle Frankfurt/M, Niemcy (katalog),
- 2001, Irreligia, Morfologia nie sakrum w dwudziestowiecznej sztuce polskiej, Atelier 340 Muzeum, Bruksela, Belgia (katalog w przygotowaniu),
- 2003, Kolekcja współczesnej sztuki polskiej, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu (wydawnictwo albumowe),
- 2004, Powinność i bunt, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1944-2004, Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Warszawa (katalog),
- 2005, Europe in art, Galeria Królikarnia Muzeum Narodowe, Warszawa (katalog),
- 2005, Warszawa-Moskwa/Moskwa-Warszawa 1900-2000, Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Warszawa (katalog).
Prace w zbiorach publicznych
Ryszard Woźniak jest artystą o uznanej pozycji, którego prace znajdują się w wielu instytucjach publicznych. Poniżej przedstawiamy listę wybranych muzeów, w których można podziwiać jego twórczość:
- Muzeum Narodowe w Warszawie,
- Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, w Warszawie,
- Muzeum Narodowe w Krakowie,
- Muzeum Sztuki w Łodzi,
- Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie,
- Muzeum im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy,
- Muzeum Śląskie w Katowicach,
- Muzeum Górnośląskie w Bytomiu,
- Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu,
- Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze.
Wszystkie te miejsca są doskonałymi przykładowymi instytucjami, w których można zapoznać się z dorobkiem artystycznym Woźniaka oraz z jego wpływem na polską kulturę współczesną.
Prace w instytucjonalnych kolekcjach prywatnych
Ryszard Woźniak jest artystą, którego prace znalazły uznanie w wielu instytucjach oraz kolekcjach prywatnych. Jego wyjątkowe dzieła są prezentowane w następujących lokalizacjach:
- Kancelaria WG&M,
- Fundacja Egit,
- Kolekcja Banku BPH,
- Fundacja Sztuki Polskiej ING.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Edward Linde-Lubaszenko | Monika Dryl | Elżbieta Pejko | Karol Radziszewski | Małgorzata Jabłońska | Hukos | Maciej Wysocki | Adam Woronowicz | Marzanna Morozewicz | Rafał Rutkowski | Lukasyno | Marika (wokalistka) | Elżbieta Kozłowska-Świątkowska | Boris Kaufman | Magdalena Kizinkiewicz | Bartosz Bielenia | Aleksandra Ekster | Jan Nagrabiecki | Janusz Paliwoda | Maria MitroszOceń: Ryszard Woźniak