Edward Ryszard Linde-Lubaszenko, którego datą urodzenia jest 23 sierpnia 1939 roku, jest wybitnym przedstawicielem polskiej sztuki aktorskiej. Urodził się w Białymstoku i przez lata swojej kariery zyskał uznanie jako aktor filmowy oraz teatralny.
Jego wkład w polską kulturę filmową oraz teatralną jest niezaprzeczalny, a jego występy na scenie i w produkcjach kinowych pozostają w pamięci wielu widzów.
Życiorys
Edward Linde-Lubaszenko w swoim życiorysie ma wiele interesujących wątków, które wpływają na jego osobowość i karierę. Jego tata, Julian Linde, był Niemcem o korzeniach szwedzkich, który w 1939 roku opuścił Białystok, który był wówczas zajęty przez ZSRR po wybuchu II wojny światowej. W 1941 roku jego matka, w towarzystwie małego Edwarda, przy wsparciu radzieckiego kapitana Nikołaja Lubaszenki, zdołała przemieścić się do Archangielska, ukrywając się w roli innej rodziny. To, kto był jego prawdziwym ojcem, aktor odkrył dopiero jako dorosły człowiek.
W 1991 roku postanowił wzbogacić swoje nazwisko o człon Linde, dodając go do nazwiska Lubaszenko. Warto również zaznaczyć, że jest kuzynem Jana Roszkowskiego, który pełnił funkcję burmistrza Prudnika w latach 1990–1998.
W swojej karierze artystycznej Linde-Lubaszenko zdobył pierwszą nagrodę podczas I Ogólnopolskiego Studenckiego Konkursu Piosenkarzy w 1962 roku, który zdobył ex aequo z Marianem Kawskim. Zaledwie rok później, w 1963 roku, zdał egzamin aktorski eksternistyczny. Po kilku latach nauki, w 1977 roku, ukończył studia na Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie, co okazało się kluczowe dla jego dalszej kariery aktorskiej.
Również życie osobiste Linde-Lubaszenko zasługuje na uwagę. Był czterokrotnie żonaty. Z małżeństwa z Asją Łamtiuginą ma syna Olafa. Kolejny owoc jego związku z Beatą Paluch to córka Beata, która także stąpa śladami ojca w świecie artystycznym, dążąc do zrobienia kariery aktorskiej.
Oprócz aktorstwa, Edward Linde-Lubaszenko był również zapalonym piłkarzem, grającym w Reprezentacji Artystów Polskich, co wskazuje na jego wszechstronność oraz pasję do sportu, która również miała znaczący wpływ na jego życie.
Odznaczenia
Edward Linde-Lubaszenko, polski artysta, został odznaczony licznymi nagrodami, które podkreślają jego wkład w kulturę i sztukę. Wśród jego odznaczeń znajdują się:
- krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- złoty krzyż zasługi,
- medal 40-lecia Polski Ludowej,
- srebrny medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2009),
- złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2024).
Filmografia
Filmy
Edward Linde-Lubaszenko, w swoim bogatym dorobku artystycznym, wystąpił w wielu filmach, które zdobyły uznanie. Jego kariera zaczęła się od roli dziennikarza w filmie z 1966 roku pt. Ktokolwiek wie…. Kolejne lata przyniosły mu zróżnicowane postaci w takich produkcjach jak:
- 1967: Upiór jako lokaj,
- 1970: Martwa fala jako drugi oficer,
- 1971: Pierwsza miłość jako doktor Łuszyn,
- 1982: Coś się kończy jako reżyser,
- 1993: Lista Schindlera jako ksiądz w Brinnlitz,
- 2009: Złoty środek jako Józef, dziadek Mirki,
- 2020: Psy 3. W imię zasad jako Tadeusz Stopczyk, emerytowany Major UOP.
Na przestrzeni lat występował w licznych festiwalowych hitach, takich jak Operacja Samum z 1999 roku, a także w filmie Futro z misia z 2019 roku, gdzie wcielił się w postać Zdzisława Maliny.
Seriale telewizyjne
Wielką popularnością cieszył się jego talent również w telewizji, gdzie gościł w kilku znaczących produkcjach. Zaczynając od lat 60-tych, brał udział w wielu serialach, takich jak:
- 1968: Stawka większa niż życie jako oficer Wehrmachtu (odc. 11),
- 1985: Oko proroka jako Marek Bystry,
- 1996: Ekstradycja 2 jako agent rosyjski (odc. 6),
- 2005−2007: M jak miłość jako Teodor Nowicki,
- 2017: Belle Epoque jako Orest Edigey-Korycki, ojciec Jana.
Jego role w serialach nie tylko przyciągały widzów, lecz także świadczyły o jego wszechstronności aktorskiej.
Polski dubbing
Edward Linde-Lubaszenko nie ograniczał się jedynie do ról ekranowych. W 2011 roku użyczył swojego głosu w grze Killzone 3, wykonując rolę Jorhana Stahla, co potwierdziło jego umiejętności także w dubbingu oraz w świecie gier komputerowych.
Role teatralne
Edward Linde-Lubaszenko miał na swoim koncie wiele ról teatralnych, które na stałe wpisały się w polski krajobraz sztuki aktorskiej. Poniżej przedstawiamy wybrane z nich:
- Kopciuszek (spektakl telewizyjny, 1987) jako narrator,
- Encyklopedia duszy rosyjskiej (2010) jako Edward Nikołajewicz, robotnik „Gazpromu”,
- Moskwa – Pietuszki (2013),
- Wysocki. Powrót do ZSRR (Teatr Nowy w Krakowie) jako ojciec Wysockiego (2014).
Polityka
W 2004 roku Edward Linde-Lubaszenko uczestniczył w wyborach do Parlamentu Europejskiego jako przedstawiciel Socjaldemokracji Polskiej. Jego kandydatura była częścią szerszych działań politycznych tej partii, która dążyła do wzmocnienia swojej pozycji na arenie europejskiej.
Przypisy
- "Receptura" - kolejne gwiazdy w obsadzie! [online], prasa.tvn.pl [dostęp 17.06.2021 r.]
- Edward Linde-Lubaszenko: kobiety są fantastyczne, ale ja mam do nich pecha. gazetakrakowska.pl, 25.07.2013 r. [dostęp 25.07.2013 r.]
- 'Artyści' Strzępki i Demirskiego już w TVP. Wyborcza.pl, 2016 r.
- „Artyści” Strzępki i Demirskiego w TVP2. culture.pl, 2016 r.
- Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. gov.pl. [dostęp 21.06.2020 r.]
- a b c Alicja Zielińska: Edward Linde-Lubaszenko: Dwa nazwiska, dwie metryki. Kurier Poranny, 25.12.2009 r. [dostęp 10.02.2012 r.]
- DamianD. Wicher DamianD., Tygodnik Prudnicki – Ojciec i syn [online], Tygodnik Prudnicki [dostęp 04.04.2007 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Monika Dryl | Elżbieta Pejko | Karol Radziszewski | Małgorzata Jabłońska | Hukos | Maciej Wysocki | Adam Woronowicz | Marzanna Morozewicz | Rafał Rutkowski | Czesław Sadowski (malarz) | Ryszard Woźniak | Lukasyno | Marika (wokalistka) | Elżbieta Kozłowska-Świątkowska | Boris Kaufman | Magdalena Kizinkiewicz | Bartosz Bielenia | Aleksandra Ekster | Jan Nagrabiecki | Janusz PaliwodaOceń: Edward Linde-Lubaszenko