Henryk Boukołowski


Henryk Ignacy Boukołowski był wyjątkową postacią w polskim świecie sztuki, urodził się 11 stycznia 1937 roku w Białymstoku, a zmarł 4 października 2020 roku w Warszawie.

To wybitny aktor i reżyser, który znacząco wpłynął na rozwój teatru w Polsce.

Był także jednym z współzałożycieli Teatru Adekwatnego, gdzie jego twórczość zyskała szerokie uznanie.

Życiorys

Henryk Boukołowski ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie w 1958 roku. Od tego momentu rozpoczął swoją aktorską karierę, występując w Teatrze Ateneum w Warszawie w latach 1958-1960. Następnie był związany z Teatrem Polskim w Warszawie od 1960 do 1962 roku.

W kolejnych latach Boukołowski pracował jako aktor i reżyser w Scenie Polskiej mieszczącej się w Czeskim Cieszynie w latach 1963-1964. Po tym doświadczeniu przeniósł się do Teatru Polskiego w Bielsku-Białej, gdzie był aktywny od 1964 do 1965 roku. Kolejnym ważnym etapem w jego karierze był powrót do Teatru Polskiego w Warszawie, gdzie występował w latach 1965-1975.

Warto również zaznaczyć, że Boukołowski był współzałożycielem nowo powstałego Teatru Adekwatnego w Warszawie, co miało miejsce w 1964 roku, razem z Magdą Teresą Wójcik. W miarę upływu lat, aktor był aktywnym członkiem SPATiF-ZASP w latach 1958–1982.

Po zakończeniu swojej kariery artystycznej, Henryk Boukołowski spoczął na cmentarzu Bródnowskim, gdzie jego grób znajduje się w kwaterze 62E, w rządzie II, numer 10.

Twórczość

Henryk Boukołowski to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiego teatru oraz filmu. Jako reżyser, aktor i lektor radiowy, jego wkład w sztukę teatralną i filmową jest niezaprzeczalny. Wielu kojarzy go z emocjonalnymi i pełnymi pasji spektaklami, które do dziś inspirują kolejne pokolenia artystów.

Reżyser spektakli teatralnych

W dorobku Henryka Boukołowskiego znajduje się wiele znaczących realizacji teatralnych, które charakteryzują się różnorodnymi tematami oraz unikalnym podejściem do klasyki. Poniżej przedstawiono niektóre z jego najważniejszych dzieł:

  • 1964: Świecznik według Alfreda de Musseta – reżyseria – Henryk Boukołowski, Klub „Spółdzielca”, Cieszyn,
  • 1966: Heloiza i Abelard według Rolanda Duncana – przekład – Jerzy S.Sito, reżyseria – Henryk Boukołowski, muzyka – koncerty fortepianowe R. Schumana, Filharmonia, Białystok (Festiwal poezji i muzyki),
  • 1967: Kordian według Juliusza Słowackiego – reżyseria – Henryk Boukołowski, klub EMPiK, Płock,
  • 1968: Tryptyk zwierzeń według Andrzeja Brychta – reżyseria – Henryk Boukołowski, klub EMPiK, Płock,
  • 1969: Agitka – rodzi się myśl według Błoka, Eisensteina, Gorkiego, Lenina – reżyseria – Henryk Boukołowski, muzyka – Marek Sewen, SDKN, Warszawa,
  • 1970: Antygona według Sofoklesa – reżyseria – Henryk Boukołowski, muzyka – Zygmunt Konieczny, SDKN, Warszawa,
  • 1974: Wielkanoc Jana Sebastiana Bacha według K.I. Gałczyńskiego – scenariusz – Jerzy Kierst, reżyseria – Henryk Boukołowski, muzyka – Jan Sebastian Bach, SDKN, Warszawa,
  • 1974: Improwizacje według Adama Mickiewicza – scenariusz i reżyseria – Henryk Boukołowski, premiera, SDKN, Warszawa,
  • 1976: Chwila przed bitwą według Williama Szekspira – reżyseria – Henryk Boukołowski, Teatr Adekwatny, Warszawa,
  • 1977: Promethidion według C.K. Norwida – reżyseria – Henryk Boukołowski, Teatr Adekwatny, Warszawa,
  • 1979: Obrona Warszawy – scenariusz i reżyseria – Henryk Boukołowski, Teatr Adekwatny, Warszawa,
  • 1980: Jam Ojciec Twój według Jana Kochanowskiego – scenariusz i reżyseria – Henryk Boukołowski, Teatr Adekwatny, Warszawa,
  • 1981: Traktat moralny według Czesława Miłosza (1981) – scenariusz – Wojciech Feliksiak, reżyseria – Henryk Boukołowski, muzyka – Elżbieta Sikora, Teatr Adekwatny, Warszawa,
  • 1983: Totentanz in Polen według Stanisława Grochowiaka (1983) – scenariusz i reżyseria – Henryk Boukołowski, Teatr Adekwatny, Warszawa,
  • 1986: Proces według Franza Kafki – przekład – Bruno Szulc, reżyseria – Henryk Boukołowski, muzyka – Marcin Błażewicz, kostiumy i scenografia – Tomasz Wójcik, Teatr Adekwatny, Warszawa,
  • 1987: Peer Gynt według Henryka Ibsena – scenariusz i reżyseria – Henryk Czyż, Henryk Boukołowski, scenografia – Tomasz Wójcik, muzyka – Edvard Grieg, Teatr Adekwatny, Warszawa,
  • 1990: Siedem dni stworzenia według Jerzego Pietrkiewicza – reżyseria – Henryk Boukołowski, muzyka – Marain Marais, Teatr Adekwatny, Warszawa,
  • 1993: Koziołek Matołek według Kornela Makuszyńskiego i Mariana Walentynowicza – reżyseria – Henryk Boukołowski, muzyka – Marcin Błażewicz, Teatr Adekwatny, Warszawa.

Role filmowe

Henryk Boukołowski nie tylko doskonale odnajdywał się w teatralnej przestrzeni, lecz także przyciągał uwagę w filmie. Jego role w produkcjach filmowych są równie wartościowe i świadczą o jego talentach aktorskich. Oto lista wybranych filmów, w których zagrał:

  • 1958: Orzeł – obsada aktorska (marynarz),
  • 1960: Nikt nie woła – obsada aktorska (Bożek),
  • 1967: Tortura nadziei – obsada aktorska (Aser Abarbanel),
  • 1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy – Juliusz von Minotuli (odc. 2-5),
  • 1983: Kamienne tablice – obsada aktorska (Nagar),
  • 1990: Kanalia – obsada aktorska (nie występuje w czołówce),
  • 1997: Linia opóźniająca w: Opowieści weekendowe – obsada aktorska (profesor),
  • 1999: Wrota Europy – obsada aktorska.

Każda z ról Boukołowskiego przyczyniła się do jego uznania zarówno w teatrze, jak i w filmie. Jego twórczość pozostaje inspiracją dla wielu twórców scenicznych i filmowych.

Ordery i odznaczenia

Henryk Boukołowski został uhonorowany licznymi odznaczeniami i wyróżnieniami, które potwierdzają jego zasługi w różnych dziedzinach. Wśród najważniejszych możemy wymienić:

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w 1987 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany mu w 1979 roku,
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej,
  • Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”.

Nagrody

Henryk Boukołowski, uznawany i doceniany w kręgach artystycznych, zdobył szereg nagród na przestrzeni swojej kariery. Oto szczegółowy przegląd jego osiągnięć:

  • 1974: Nagroda, Wrocław, IX WROSTJA – przyznana przez Wydział Kultury i Sztuki UW,
  • 1977: Nagroda, Wrocław, XII WROSTJA – otrzymana od Dziennikarzy za monodram według „Promethidiona” Norwida,
  • 1977: Wielka Nagroda Publiczności na Festiwalu w Szczecinie za „Improwizacje”,
  • 1977: Główna Nagroda za „Promethidiona” według C.K. Norwida na Festiwalu Teatrów Jednego Aktora w Toruniu,
  • 1978: Nagroda, Opole, IV OKT – nagroda za monodram według „Promethidiona” Norwida,
  • 1982: Nagroda, Wrocław, XVI WROSTJA – wyróżnienie ZG RSW Prasa-Książka-Ruch za monodram „Repetycja”,
  • 1984: Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy,
  • 1988: Nagroda – tytuł Honorowego Białostoczanina roku.

Przypisy

  1. Zmarł Henryk Boukołowski, wybitny aktor i reżyser. tvp.info. [dostęp 04.10.2020 r.]
  2. Twórcy Teatru Adekwatnego. Teatr Adekwatny. [dostęp 11.01.2017 r.]
  3. Henryk Boukołowski w bazie filmpolski.pl
  4. Strona Teatru Adekwatnego.

Oceń: Henryk Boukołowski

Średnia ocena:4.89 Liczba ocen:7