Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku

---

Zbiory

Stan zbiorów Książnicy Podlaskiej, na koniec grudnia 2011 roku, wynosił ponad 1,1 miliona jednostek, co wlicza w to 988 161 woluminów książek, 5068 tytułów czasopism bieżących, oraz 96 056 jednostek zbiorów specjalnych.

Na mocy Ustawy o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych z dnia 7 listopada 1996 roku, Książnica ma prawo do ogólnopolskiego egzemplarza obowiązkowego. Oznacza to, że biblioteka otrzymuje jeden egzemplarz wszystkich publikacji wydanych w Polsce w nakładzie przekraczającym 100 egzemplarzy, w tym książki, czasopisma, gazety, druki ulotne, broszury, mapy, plany, plakaty, nuty.

W związku z Rozporządzeniem MKiS z dnia 6 marca 1997 roku, Książnica została zobowiązana do dostarczania publikacji o tematyce regionalnej do bibliotek wojewódzkich, które zajmują się opracowaniem bibliografii regionalnych. Materiały te są przekazywane m.in. do bibliotek w Bydgoszczy, Gdańsku, Kielcach, Lublinie, Olsztynie, Poznaniu oraz Zielonej Górze.

Zakres tematyczny zgromadzonych zbiorów obejmuje szeroką gamę tematów, z przeważającą ilością literatury dotyczącej humanistyki i nauk społecznych. W bibliotece znajduje się również wybór literatury w językach obcych, w tym m.in. w języku angielskim, białoruskim, litewskim, ukraińskim oraz rosyjskim. W zasobach bibliotecznych dostępna jest także kolekcja książek i czasopism w języku esperanto oraz zbiorów specjalnych związanych z Ludwikiem Zamenhofem oraz z ruchem esperanckim.

Książnica Podlaska dysponuje także bogatym zbiorem materiałów regionalnych, dotyczących Podlasia, Suwalszczyzny oraz Ziemi Łomżyńskiej. Kolekcja książek na te tematy liczy około 16 000 woluminów, a zasoby prasy regionalnej, uznawane za największe w regionie, obejmują ponad 800 tytułów. Gromadzone regionalia to zarówno materiały współczesne, jak i archiwalne.

Nie można zapominać o nowoczesnych mediach, które także stanowią część zbiorów Książnicy. W ofercie dostępne są dokumenty elektroniczne i multimedia, audiobooks, a także nagrania na kasetach magnetofonowych. Biblioteka dostarcza również materiały do nauki języków obcych, w tym takich jak język angielski, arabski, chiński, francuski, hiszpański, niemiecki oraz rosyjski. Bogatą kolekcję uzupełniają muzykalia, które znajdują się na płytach CD oraz w formie analogowej, a także nuty, kasety magnetofonowe i prasa muzyczna.

Działalność

Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego jest ważnym centrum kulturalnym, które udostępnia swoje bogate zbiory nie tylko mieszkańcom Białegostoku, ale również osobom z całego województwa podlaskiego i innym zainteresowanym. W obrębie swojej działalności, biblioteka realizuje szereg usług informacyjnych, w tym udzielanie informacji bibliograficznych, katalogowych i bibliotecznych. Jest to również znane miejsce, które przygotowuje różnorodne bazy regionalne oraz publikacje związane z informacją o regionie.

Dodatkowo, Książnica prowadzi rozbudowaną działalność wydawniczą, która obejmuje publikacje z zakresu literatury pięknej, historii Podlasia oraz tematów związanych z bibliotekoznawstwem. Biblioteka jest wydawcą dwóch czasopism: Bibliotekarz Podlaski oraz Głos Bibliotek Publicznych Województwa Podlaskiego, które są cenionym źródłem wiedzy w swojej dziedzinie.

W obiektach Książnicy odbywają się różnorodne wydarzenia, które pełnią ważną rolę w promocji i rozwoju kultury. Organizowane są tutaj promocje książek, wykłady, oraz spotkania literackie, a także wystawy. Biblioteka współpracuje z uczelniami wyższymi w Białymstoku, biorąc udział w Podlaskim Forum Bibliotekarzy i jest członkiem Konsorcjum Bibliotek Naukowych Miasta Białegostoku. W ramach współpracy ze wzmiankowanymi instytucjami oraz Archiwum Państwowym w Białymstoku, realizowany jest projekt Podlaska Biblioteka Cyfrowa.

Co roku z okazji Międzynarodowego Dnia Książki i Praw Autorskich, dyrektor Książnicy Podlaskiej przyznaje Nagrodę Srebrnej Róży. Jest ona przyznawana osobom oraz instytucjom, które wniosły szczególny wkład w rozwój bibliotek w województwie podlaskim.

Biblioteka jest także siedzibą Okręgu Podlaskiego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, co dodatkowo podkreśla jej znaczenie w środowisku bibliotekarskim oraz kulturalnym regionu.

Kalendarium wydarzeń

Historia Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku sięga 1910 roku, kiedy to Towarzystwo ds. Zakładania i Utrzymywania Bibliotek Publicznych zorganizowało czytelnię w domu Kempnera, przy ul. Niemieckiej. Rok później, 1 lipca 1911 roku, powstała wypożyczalnia, a w 1912 roku biblioteka mogła już dysponować ponad 4 tysiącami tomów w języku polskim, hebrajskim, niemieckim i jidisz.

W dniu 23 maja 1920 roku, za sprawą Towarzystwa Popierania Prasy i Czytelnictwa, odbyło się uroczyste otwarcie Miejskiej Biblioteki Publicznej, a kierownikiem został Franciszek Ludwik Gliński. Początkowo czytelnicy mogli korzystać z 3 tysięcy książek, a po roku ich liczba podwoiła się.

Zmiany na stanowisku dyrektora nastąpiły 1 sierpnia 1927 roku, kiedy to zaszczyt ten przypadł Mikołajowi Dzikowskiemu. Już 15 lutego 1928 w bibliotece utworzono czytelnię, umożliwiającą korzystanie z książek oraz czasopism. Z kolei 1 lutego 1929 roku Filip Echeński objął stanowisko dyrektora.

W 1929 roku odbyło się uroczyste otwarcie Czytelni i Pracowni Naukowej, a po kilku latach, w 1933 roku, Miejska Biblioteka Publiczna przejęła w depozyt zbiory Państwowej Biblioteki Pedagogicznej. W roku 1939, w trudnym okresie, władze sowieckie zmieniły nazwę biblioteki na Bibliotekę Obwodową im. Gorkiego, co wiązało się z usunięciem „nieprawomyślnego księgozbioru”.

W październiku 1941 roku miała miejsce tragiczna sytuacja, kiedy to cenne zbiory zostały zagrabione przez Niemców i wywiezione do Królewca. Jednakże w 1944 roku, 10 sierpnia, rozpoczęto transport książek do nowego lokalu przy ul. Orzeszkowej 15, gdzie 25 sierpnia powstała nowa Miejska Biblioteka.

Statystyki z 31 października 1944 roku wskazują na 147 zarejestrowanych czytelników oraz 355 wypożyczeń. Zarówno w grudniu 1944 roku powstał regulamin biblioteki, a 1 lutego 1945 roku dyrektorem został Michał Ambros. Korzystano z inicjatyw społecznych, organizując zbiórki pieniędzy na rzecz biblioteki.

W kolejnych latach biblioteka systematycznie się rozwijała. Powstały filie w różnych częściach miasta, zbiory znacznie wzrosły, a w 1954 roku nastąpiło połączenie miejskiej i wojewódzkiej biblioteki w jedną instytucję. Pojawiły się nowe programy, jak komputerowa rejestracja wypożyczeń czy nowoczesne oddziały dla dzieci.

Na przestrzeni lat Książnica Podlaska była świadkiem wielu zmian oraz wydarzeń, co potwierdza jej znaczenie w życiu kulturalnym regionu. Warto podkreślić, że w 1986 roku nadano jej imię Łukasza Górnickiego, przyczyniając się tym samym do umocnienia jej tożsamości.

W kolejnych latach, aż do współczesności, Książnica rozwijała się w kierunku nowoczesnych przedsięwzięć, w tym projektu digitalizacji bibliotek, a także działalności edukacyjnej w mieście, prowadząc współpracę z innymi instytucjami.

W 12 grudnia 2011 roku otwarto Filię Esperanto-Libraro, gdzie gromadzono publikacje w języku esperanto oraz dokumenty związane z Ludwikiem Zamenhofem oraz ruchem esperanckim. To wszystko świadczy o dynamicznym rozwoju i szerokiej ofercie Książnicy Podlaskiej.

Filie biblioteczne

W Białymstoku zlokalizowane są różne filie biblioteczne, które oferują mieszkańcom bogaty zbiór literatury oraz różnorodne usługi. Oto lista lokalizacji:

• Nr 1 – ul. Dobra 12,
• Nr 2 – ul. Kozłowa 4,
• Nr 3 – ul. Ciepła 15,
• Nr 4 – ul. Komisji Edukacji Narodowej 36 lok. 4,
• Nr 5 – ul. Pułaskiego 96,
• Nr 6 – ul. Piastowska 11A,
• Nr 7 – ul. Zielonogórska 2,
• Nr 8 – ul. Witosa 34,
• Nr 9 – ul. Gajowa 73,
• Nr 10 – ul. 42 Pułku Piechoty 72K, lok. U3,
• Nr 11 – ul. Żurawia 12,
• Nr 12 – ul. Dojlidy Górne 48,
• Nr 13 – ul. Broniewskiego 4,
• Nr 14 Esperanto-Libraro – ul. Warszawska 19,
• Nr 15 – ul. M. Skłodowskiej–Curie 14B,
• Nr 17 – ul. Dziesięciny 41B.

Filie te stanowią istotny element społeczności lokalnej, wspierając rozwój kultury i dostarczając mieszkańcom niezbędnych zasobów literackich.

---

Oceń: Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku

---