Parafia św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Białymstoku

---

Historia parafii

Kościół w Białymstoku powstał dzięki hojności niemieckich fabrykantów, w rejonie, gdzie na początku XIX wieku zlokalizowały się dwie osady niemieckie: Kleindorf oraz Neudorf. Uroczyste poświęcenie tej świątyni miało miejsce 24 czerwca 1912 roku. Pierwszym proboszczem, który przez wiele lat pełnił swoją funkcję, był pastor Teodor Zirkwitz, prowadzący parafię od 1903 do 1938 roku. W momencie, gdy w 1938 roku parafia liczyła około 3 800 wiernych, nikt nie przypuszczał, że wkrótce dojdzie do dramatycznych zmian.

W okresie II wojny światowej, po zajęciu Białegostoku przez wojska rosyjskie w 1939 roku, parafia formalnie zniknęła z mapy. Gdy Niemcy zaatakowali Rosję w 1941 roku, nabożeństwa były w kościele sprawowane jedynie sporadycznie, głównie dla żołnierzy niemieckich zmierzających na front wschodni. Decydujący moment nastąpił 19 sierpnia 1944 roku, kiedy to major Leonard Borkowicz, pełnomocnik PKWN, oraz wojewoda białostocki, dr Jerzy Sztachelski, oficjalnie przekazali kościół oraz nieruchomości Dekanatowi Białostockiemu w ręce ks. dziekana Aleksandra Chodyki.

Dnia 29 września 1944 roku odbyło się nowe poświęcenie kościoła, tym razem pod wezwaniem św. Wojciecha Biskupa i Męczennika. Został on przekazany pod opiekę ks. Antoniego Zalewskiego, który, wraz z ks. Janem Zabanskim, prowadził działania duszpasterskie aż do 1961 roku, kiedy to budynek przeszedł na rzecz Arcybiskupiego Wyższego Seminarium Duchownego, które zostało usunięte z innego lokalu przy ul. Słonimskiej 8.

Pierwsza msza katolicka miała miejsce 31 października 1944 roku, w intencji 18 tysięcy Polaków, którzy zginęli i zostali pochowani w Grabówce, w pobliżu Białegostoku. Po zakończeniu II wojny światowej, dnia 29 grudnia 1955 roku, Konsystorz Kościoła Ewangelicko-augsburskiego złożył pozew w Sądzie Wojewódzkim w Białymstoku, domagając się zwrotu kościoła oraz nieruchomości. Proces trwał aż do 1972 roku, kiedy to osiągnięto porozumienie między Konsystorzem a rzymskokatolicką Kuria Arcybiskupią. Zgodnie z ustaleniami, posiadłość wraz z budynkami stała się własnością Kurii Arcybiskupiej w Białymstoku.

W latach 1961-1979, kościół pełnił funkcję seminaryjną, pod opieką Księży Profesorów. Każdy Rektor Arcybiskupiego Wyższego Seminarium Duchownego pełnił rolę rektora tego miejsca, a byli to kolejno: biskup Władysław Suszyński, ks. infułat Antoni Cichoński oraz ks. prałat dr Stanisław Piotrowski. Od roku 1964 w kościele odbywały się rekolekcje akademickie. W 1961 roku w murach tej świątyni prowadzono rekolekcje dla inteligencji, które prowadził ks. Karol Wojtyła z Krakowa – papież Jan Paweł II.

Ustanowienie parafii miało miejsce 26 sierpnia 1979 roku, kiedy to dekretem Kurii Arcybiskupiej w Białymstoku erygowano parafię pod wezwaniem św. Wojciecha Biskupa i Męczennika. Dekret wszedł w życie 9 września 1979 roku, a pierwszym proboszczem został ks. prałat dr Zygmunt Lewicki.

W III RP, od 25 stycznia 1997 roku, w kościele przechowywane są Relikwie św. Wojciecha, które zostały przekazane przez Prymasa Polski, Kardynała Józefa Glempa. W związku z tym, kościół zyskał status diecezjalnego Sanktuarium Św. Wojciecha. 26 czerwca 2011 roku, obowiązki proboszcza parafii przejął ks. prałat Jan Wierzbicki, a obecnie parafia liczy ponad 8 tysięcy wiernych.

Niestety, 15 września 2013 roku, miał miejsce tragiczny pożar. W wyniku pożaru zniszczona została konstrukcja dachowa wieży, która całkowicie się zawaliła.

Miejsca święte

Znajdujący się w Białymstoku kościół parafialny, św. Wojciecha Biskupa i Męczennika, to niezwykle ciekawe miejsce o bogatej historii. Obiekt ten, początkowo noszący tytuł ewangelicko-augsburskiego kościoła pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela, został zrealizowany w latach 1908-1912. Jego architektura nawiązuje do stylu neoromańskiego, a jego charakterystycznym materiałem budowlanym jest czerwona cegła. Projekt stworzył znany architekt z Łodzi, Jan Wenda.

Niestety, tragedia dotknęła ten piękny zabytek w dniu 15 września 2013 roku, kiedy to około godziny 10 wybuchł pożar na wieży kościoła. W wyniku intensywnej akcji gaśniczej, straty były znaczące, a dach wieży nie wytrzymał siły ognia i uległ zawaleniu.

Warto również wspomnieć o innych miejscach kultu w regionie, takich jak kaplica seminaryjna pod wezwaniem św. Jerzego, która również znajduje się w Białymstoku. Te wszystkie obiekty tworzą ważny element duchowego krajobrazu gminy.

Duszpasterze

W historii duszpasterzy parafii św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Białymstoku, jednym z najważniejszych proboszczów był ks. Antoni Zalewski, który pełnił tę funkcję od 1944 do 1961 roku. Po nim, od 1961 do 1979 roku, w kościele seminaryjnym duszpasterstwo sprawowali księża rektorzy Arcybiskupiego Wyższego Seminarium Duchownego:

• bp Władysław Suszyński,
• ks. infułat Antoni Cichoński,
• ks. prałat dr Stanisław Piotrowski.

Kolejnym proboszczem był ks. kan. Stanisław Szczepura, który pełnił tę rolę w latach 1989–2011. Aktualnie funkcję proboszcza sprawuje ks. prałat Jan Wierzbicki, od 2011 roku. Wikariusze, którzy współpracują w duszpasterstwie, to ks. Sławomir Dąbrowski, ks. Leszek Jakoniuk oraz ks. Piotr Szmigielski.

Obszar parafii

W obrębie parafii św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Białymstoku, znajduje się wiele istotnych ulic, które stanowią integralną część tej społeczności.

• Chopina,
• Chrobrego,
• Elektryczna (od numerów 1 do 9 oraz do rz. Białej),
• Gliniana,
• Koszykowa,
• Branickiego,
• Pałacowa (numery parzyste),
• Mieszka I (2/1),
• Modlińska,
• Orzeszkowej (od Warszawskiej, numery 21-36),
• Piasta (od 1 do 39),
• Piastowska (numery od 1 do 9),
• Poprzeczna,
• Skorupska,
• Słonimska (numery parzyste),
• Stary Rynek,
• Świętojańska (numery od 1 do 10),
• Warszawska (od numeru 23),
• Wiktorii,
• św. Wojciecha,
• Wylotna.

Działalność parafialna

Miesięcznik „Bóg wśród nas” jest wydawany przy naszej parafii od 28 marca 1993 roku. Po kilkuletniej przerwie, w 2009 roku, Oddział Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży, który działa przy parafii, ponownie wznowił jego publikację. Od tego czasu, jest on nieprzerwanie wydawany aż do dzisiaj.

Celem miesięcznika „Bóg wśród nas” jest przekazywanie informacji o wydarzeniach i życiu parafii. W dodatkowy sposób stara się prezentować poglądy, które są zgodne z nauczaniem Kościoła Katolickiego oraz integrację wspólnoty parafialnej.

---

Oceń: Parafia św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Białymstoku

---