Białystok (stacja kolejowa)

---

Ruch pasażerski

W kontekście ruchu pasażerskiego stacji kolejowej w Białymstoku, dane statystyczne dostarczają interesujących informacji na temat wzorców korzystania z transportu kolejowego w kolejnych latach.

Rok	Roczna wymiana	Dzienna wymiana pasażerska	lokalizacja w Polsce
2017	2 370 000	6 500	37
2018	2 480 000	6 800	33
2019	2 660 000	7 300	35
2020	1 610 000	4 400	36
2021	1 790 000	4 900	41
2022	Brak danych	6 500	51

Charakterystyka

Białystok stanowi kluczowy węzeł kolejowy regionu podlaskiego, pełniąc istotną rolę w krajowym systemie transportu kolejowego.

Na jej trasie przebiega międzynarodowa linia kolejowa łącząca Warszawę z Białymstokiem oraz Wilnem i Petersburgiem. Ta linia jest częścią projektu Rail Baltica, który ma na celu poprawę połączeń kolejowych w regionie bałtyckim.

Stacja dysponuje nowoczesnym budynkiem dworcowym, w którym znajdują się kasy biletowe i automaty do zakupu biletów. Można tu również znaleźć cztery zadaszone perony, a także halę peronową oraz wiatę, co zwiększa komfort oczekiwania na pociąg.

Do stacji prowadzą dwa nieczynne przejścia podziemne, które w przeszłości były wykorzystywane przez pasażerów. Na terenie stacji znajduje się także wieża wodna, która niegdyś pełniła ważną funkcję w obsłudze pociągów, a także górka rozrządowa, która już nie jest używana.

Łączna długość torów wynosi aż 42 km, co czyni tę stację jedną z większych w Polsce, znaną z zastosowania sygnalizacji kształtowej. Ruch kolejowy na stacji jest zarządzany przez nastawnię dysponującą o symbolu „Bł”, w której działa Lokalne Centrum Sterowania, odpowiedzialne za koordynację wszystkich operacji kolejowych.

Historia

Budynek stacji kolejowej został zbudowany w wyniku realizacji linii warszawsko-petersburskiej w roku 1861. Już we wrześniu 1862 roku przyjechał do Białegostoku pierwszy pociąg osobowy, który pokonał całą trasę z Warszawy do Petersburga. W miarę jak liczba przewozów rosła pod koniec XIX wieku, dworzec przeszedł istotną rozbudowę. Niestety, w trakcie I wojny światowej obiekt został zniszczony przez wojska rosyjskie w trakcie ich odwrotu. Po zakończeniu konfliktu wojennego dworzec odbudowano.

W kontekście II wojny światowej, stacja również nie miała łatwego życia, gdyż została zbombardowana, a mimo powojennej odbudowy oraz późniejszych remontów, nie zdołała już odzyskać swojej poprzedniej świetności. W tutejszej parowozowni w sierpniu 1977 roku stacjonowały lokomotywy serii OKl27, Ol49, Ty2, Ty45 oraz Pt47.

W roku 1989 PKP rozpoczęły zakrojone na szeroką skalę prace modernizacyjne dworca, które zajęły aż 14 lat. Uroczystość otwarcia odnowionego budynku miała miejsce 28 listopada 2003 roku. W rankingu Gazety Wyborczej z roku 2008, dworzec PKP w Białymstoku zdobył tytuł najpiękniejszego dworca w Polsce, wyprzedzając obiekty w Lublinie oraz Częstochowie, otrzymując 71 punktów na 100 możliwych.

8 listopada 2010 roku miało miejsce poważne zdarzenie w postaci wypadku kolejowego na stacji. Następnie, 22 października 2018 roku, PKP podpisały umowę z Budimexem na kompleksową przebudowę stacji wraz z pobliskim placem. Już na początku listopada bieżącego roku rozpoczęto prace budowlane, a 4 stycznia uruchomiono tymczasowy dworzec kontenerowy. Finalnie, po przeprowadzeniu prac remontowych, dworzec oddano do użytku 1 października 2020 roku.

Warto zaznaczyć, że 28 lipca 2021 roku dworzec zyskał imię Danuty Siedzikówny „Inki”, co podkreśla jego znaczenie nie tylko jako węzła kolejowego, ale także jako symbolu lokalnej historii i kultury.

Linie kolejowe

W obrębie transportu kolejowego w Białymstoku działają różnorodne linie kolejowe, które pełnią istotne funkcje komunikacyjne w regionie. Oto najważniejsze z nich:

• 6 Zielonka – Białystok – Kuźnica Białostocka, długość: 220,2 km; linia została otwarta 18 maja 1862 roku. Jest to jednotorowa linia szerokotorowa o prześwicie 1524 mm. Zmiana szlaku na normalnotorowy miała miejsce w 1918 roku, a elektryfikacja odbyła się w okresie od 23 marca 1952 do 10 września 1986,
• 38 Białystok – Ełk – Korsze – Głomno, długość: 235,1 km; budowa trwała od 1866 do 1872 roku, a linie otworzono w styczniu 1873. Odcinek Białystok – Ełk na długości 103 km był dwutorowy jedynie do początku 1945 roku. Odcinek do Ełku został zelektryfikowany w grudniu 1990, a od czerwca 2002 przewozy pasażerskie odbywają się tylko na 202 km odcinku Białystok – Korsze,
• 32 Czeremcha – Białystok, długość: 76,1 km; linia ta została otwarta w styczniu 1874 roku. Była dwutorowa tylko do zakończenia II wojny światowej i nie jest zelektryfikowana,
• 37 Białystok – Zubki Białostockie, długość: 47,1 km; otwarcie odbyło się 5 grudnia 1886 roku. Linia jest jednotorowa na całej długości oraz niezelektryfikowana. Sezonowy ruch pasażerski na odcinku Białystok-Waliły został reaktywowany 2 lipca 2016 roku, natomiast ruch towarowy odbywa się wyłącznie na odcinku Białystok – Białystok Fabryczny. Do 10 grudnia 2012 roku również na odcinku Białystok Fabryczny – Waliły,
• 515 Białystok – Białystok Starosielce, długość: 1,915 km. Linia czynna jest w ruchu pasażerskim i towarowym,
• 516 Białystok R7 – Białystok Starosielce, długość: 1,916 km. Jest nieczynna zarówno w ruchu pasażerskim, jak i towarowym,
• 556 Białystok R602 – Białystok R41, linia aktywna tylko w ruchu towarowym,
• 836 Białystok R23 – Białystok R197, częściowo wykorzystywana do jazd manewrowych w stacji, obsługująca grupę torów 21-31 oraz dojazd do punktów PKP Cargo i POLREGIO,
• 837 Białystok R32 – Białystok R126, linia ta jest czynna w ruchu towarowym.

Perony

Na stacji kolejowej w Białymstoku można znaleźć cztery perony, które mają różne charakterystyki i funkcje.

• peron 1 (częściowo wyspowy) – czynny,
• peron 2 (wyspowy) – czynny,
• peron 3 (wyspowy) – czynny,
• peron 4 (jednokrawędziowy) – czynny.

Otoczenie

W otoczeniu dworca kolejowego można dostrzec wiele istotnych punktów. Znajduje się tam dworzec autobusowy, urząd pocztowy oraz przystanki komunikacji miejskiej i regionalnej, co pozwala na łatwy dostęp do różnych części miasta. Dodatkowo, w pobliskiej okolicy dostępny jest bazar „Madro”, a także sklepy spożywcze i kioski, co czyni to miejsce wygodnym dla podróżnych oraz mieszkańców.

Warto również wspomnieć, że od 1995 roku do 17 kwietnia 2018 roku przed budynkiem dworca znajdował się wąskotorowy parowóz Borsig Brigadelok Tx201 (HF) o numerze fabrycznym 10312. Towarzyszył mu wagon na tor o szerokości 600 mm, w którym funkcjonował „Bar Ciuchcia”. Obecnie tabor ten został przewieziony i ustawiony w Prostkach.

Dojazd do dworca

• autobusami komunikacji miejskiej: 1, 2, 4, 10, 11, 14, 18, 21, 29, 103,
• rowerem miejskim Białostockiej Komunikacji Rowerowej BikeR – stacja 8517 Kolejowa/PKP.

---

Oceń: Białystok (stacja kolejowa)

---